260 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Selin SERT
259
binin gerçekten tıbbi müdahaleye rıza gösterip göstermediği ve tıbbi
müdahalenin sonuçları bakımından bilgi sahibi olup olmadığı hâkim
açısından belirleyici olacaktır. Hâkimin bu noktada doktorun hastayı
yapılacak olan tıbbi müdahalenin türü, sonuçları konusunda da yeterli
derecede hastaya bilgi verip vermediğini sorgulayarak izin vermeli-
dir. Bu husus da amaç doktoru ve doktorun bilgisini sınamak değil
hastanın yeterli derecede aydınlatılmış olup bu aydınlatma doğrultu-
sunda rıza
10
gösterip göstermediğini tespit etmektir.
B. 18 Yaşını Doldurmuş Olma
Türk Medeni Kanunu m.40/1 hükmü gereğince; cinsiyetini de-
ğiştirmek isteyen kişinin 18 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
Kanun koyucu burada erginlik değil özellikle 18 yaşın doldurulması
şartını aradığı için mahkeme kararıyla rüşt olunması veya evlenme
sebebiyle rüşt olunması bu kapsamda değerlendirilemeyecektir.
11
Madde hükmünde belirtilmemiş olmakla birlikte cinsiyet değiş-
tirmek isteyen kişinin ayırt etme gücüne sahip olması gerektiği de bir
gerçektir. Mahkeme kararının etkisi araştırıldığında mahkeme kişinin
cinsiyet değiştirmesine izin vermektedir. Dolayısıyla ayırt etme gücü-
nün varlığı da aranacak şartlar içerisinde yer almaktadır.
12
Tam ehliyetliler yönünden evli olmama, transseksüel yapıda olma,
resmi sağlık kurulu raporunun varlığı şartlarının sağlanması ile cinsi-
yet değiştirme yönünden herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plastik Cerrahi Uzman Doktoru imzalı
yazıda: “Davacının kadın cinsiyetinden erkek cinsiyetine geçebilmesi için gerekli
ameliyatlardan birincisini olduğu, kadınlık iç ve dış organlarının alınarak fiziksel
kadın kimliğinin sonlandırıldığı, kadından erkeğe cinsiyet dönüşümünün ikinci
aşama ameliyatının hastaya erkek cinsel organının takılması olduğu, bunun da
tıbbi açıdan mümkün bulunduğu” ifade edilmiştir. Davacıya, cinsiyet değişikliği-
nin ikinci aşamasının da yapılıp Türk Medeni Kanununun 40/2. madde uyarınca
tıbbi yöntemlere uygun “Resmi Sağlık Kurulu Raporu” sunması için imkân tanı-
nıp, bunun sonucu uyarınca karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu gerekçeyle
davanın reddi doğru bulunmamıştır”.
10
Ayrıntılı bilgi için bkz. Enis Sarıal: Sağlararası Nakillerden Doğan Hukuksal
İlişkiler, İstanbul 1986, s. 55 vd.
11
Gamze Turan Başara, “Türk Medeni Kanunun 40. Maddesi Kapsamında Cinsiyet
Değişikliği ve Hukuki Sonuçları”, TBBD, Y.2012, S.103, s. 251.
12
Akipek- Akıntürk- Karaman, s. 494.