387 / 421
Yargıda Yetkinlik / Kemâlât Kriterleri
386
İki ayrı zaman, iki ayrı mekân, iki ayrı kültür, ancak tek ve birebir
aynı gerçek /tespit / fikir /düşünce /kanaat dikkati çekmektedir. Bu
da bize gösteriyor ki; insan her yerde insandır ve birçok kavram ve
insana dair fikir de evrenseldir. Enlem /boylam, coğrafya, kültür, ülke
farkı bunu değiştirememektedir.
Yine hatırlanmalıdır ki; insan her yerde insandır, hâkim her yerde
hâkimdir ve adalet beklentisi de her yerde yektir /tektir /aynıdır.
Kendine (tenine/ bedenine /karakterine /mizacına /kişiliğine)
dair pozitif {sabır, metanet, insan sevgisi, samimiyet, merhamet, teva-
zu, öfkelenmeme, vs.} ve negatif { haset, yalan, kibir, hatır ve gönüle
bakma, kızma, şehvet düşkünlüğü, hırs, kötü huy, zulüm, hodgâmlık,
acelecilik, nankörlük, hafiflik, vs.} tüm özelliklerini bilmek hâkim için
bir lüks değil, tam tersine bir ihtiyaçtır / bir zarurettir ve de elzemdir,
olmazsa olmazımızdır. Erdem veya zaaflarıyla hâkimin bizzat kendi-
ni tanımasının önemi izahtan varestedir.
Kendimizi tanırsak erdemlerimizde sebat eder, zaaflarımızda ise
terk, tamir, tedavi, izale ve tersine dönüşüm yapabiliriz. Zaaflarımızı
disipline ederek erdeme çevirebiliriz ki, bu da bir beklentiden ziyade
esaslı bir görevdir. Nitekim insanlar /halk haklı olarak kendini yargı-
layan ve hakkında hüküm kuran hâkimlerin erdemli olmasını ve her
türlü kusurdan da arındırılmış bulunmasını ister /bekler /umar. Bu
da muhataplarımızın, adli süreçte haklarında tasarrufta bulunduğu-
muz insanların /insanımızın en doğal haklarıdır.
23
Erdemli olmak ve bu standartlara uygun yaşamak hâkim için bir
görev iken, diğer yandan erdemli hâkimler eliyle yargılanmak ise yar-
gılanan insanlar ve kendisine hizmet olunan /adalet hizmeti sunulan
toplum için vazgeçilmez /terk edilmez /görmezden gelinemez bir te-
mel ve asgari haktır.
Yargılama sürecinin en önemli aktörünün, hâkimin; önündeki da-
vada /dosyada /evrakta (ceza hukukunda sanığın beraati veya suçlu
bulunması, hukuk yargılamasında davanın kabulü veya reddi gibi)
23
Adil yargılanma hakkı başlıklı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. Madde-
sinin 1. Fıkrasında; “Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili
uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konu-
sunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme
tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hak-
kına sahiptir.” Denilmektedir.