119

Türkiye’de Çevre Vergileri mi Çevre Vergisi mi?

220

Yukarıdaki açıklamalar göstermektedir ki, çevresel amaçla konul-

muş bulunmasa ve temelde mali amaçlı bir vergi olsa da, Motorlu Ta-

şıtlar Vergisinin, çevreye olumlu sayılabilecek etkilerinin mevcudiyeti

sebebiyle çevre vergisi değil, fakat çevreye yararlı vergilerden sayılma-

sı daha doğru olacaktır.

2.2. Özel Tüketim Vergisi:

Özel Tüketim Vergisi, ekonomik sürecin üretim ve dağıtım aşa-

malarında veya bunlardan sadece birinde, istisna ve muafiyetler dı-

şındaki bütün mal ve hizmetlerden genel olarak alınan muamele ver-

gisine karşılık, ayrı ayrı belirtilen çeşitli mal ve hizmetlerden alınan

vergiler şeklinde tanımlanabilir.

Bu vergiye ilişkin esasları düzenleyen Özel Tüketim Vergisi

Kanunu’na ekli I sayılı listede sayılı madeni yağlar üzerine vergi ko-

nulduğu görülmektedir. Bu uygulama, karbon salımının temel kay-

naklarından birisini teşkil eden petrol ve petrol ürünleri ile diğer

madeni yağların maliyetini arttırıcı etki doğurması açısından çev-

re kirliliğinin önlenmesi noktasında dolaylı bir katkı sağlamaktadır.

Dolayısıyla bu vergi türünün, karbon vergisi olarak nitelendirilmesi

mümkün olmasa da,

hava kirliliğine ve küresel iklim değişikliğine

karşı kısmi bir önlem sunduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu kapsam-

da, Özel Tüketim Vergisi, Ülkemizde, temel amacı hazineye gelir ka-

zandırmak olmakla birlikte, ikincil olarak kirletici enerji kaynakları-

nın yerine, temiz enerji kaynaklarının ikamesinin sağlanması, kirlilik

ber için bkz.

sistemi-sil-bastan-degisiyor, (07/02/2015). Bu çalışmaların 2010 yılında başladığı

bilinmektedir. Lakin henüz somut bir metin ortaya konulabilmiş değildir. Konuya

ilişkin 10/03/2013 tarihli haber için bkz.

haber/826320-vergide-devrim, (07/02/2015).

Salih Turhan, Vergi Teorisi ve Politikası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993, s. 165 – 166.

Karbon vergileri; öncelikle küresel ısınma ve iklim değişikliğine sebebiyet verdiği

yönünde kuvvetli emareler bulunan sera gazları içerisinde en büyük paya (%50)

sahip olan karbondioksitin atmosferdeki miktarının azaltılmasını hedeflemekte-

dir. Bu vergi, her bir fosil yakıt türünün (kömür, petrol, doğalgaz vb.) içermiş

olduğu karbon miktarıyla doğru orantılı olarak belirlenmektedir. Örneğin, kömür

petrole göre, motorin ise kurşunsuz benzine göre daha fazla miktarda karbon sa-

lımı ortaya çıkarmaktadır. Bu durumda, kömür üzerine konacak karbon vergisi

miktarının petrole, motorin üzerine konacak karbon vergisi miktarının ise kur-

şunsuz benzine göre daha yüksek olması gerekmektedir.