119

TBB Dergisi 2015 (119)

Erdem ERCAN

223

Buna karşın, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun

vergi-

nin konusunu düzenleyen 1’inci maddesi uyarınca; işlemin Türkiye’de

yapılmış olması kaydıyla ticari, sınaî faaliyetler çerçevesinde yapılan

teslimler, her türlü mal ithalatı ile aynı maddenin üçüncü fıkrasının

(e) bendinde düzenlenen boru hattı ile ham petrol, gaz ve bunların

ürünlerinin taşınması hizmetleri kapsamına; çevreye zararlı, kirletici

özellikleri bulunan vergiden muaf tutulmamış her türlü malın teslimi

ile diğer faaliyet kapsamındaki boru hattı ile ham petrol, gaz ve bun-

ların ürünlerinin taşınması hizmetlerinin ifası gireceğinden, bu mal

ve hizmetler Katma Değer Vergisine tabi olacak, böylece başta karbon

bazlı yakıtlar olmak üzere çevreye negatif maliyet yükleyen her ürü-

nün maliyeti artmış olacaktır.

Bu durumda, her ne kadar karbon bazlı yakıtlardan akaryakıt ma-

hiyetindekilerinden Özel Tüketim Vergisi de alınıyor olması neticesin-

de verginin vergisinin alınmasına sebebiyet vermekte ise de, Katma

Değer Vergisinin bahse konu yakıtların maliyetini artırmak suretiy-

le çevre kirliliğinin önlenmesi noktasında dolaylı bir katkı sağladığı

açıktır. Bu sayede Katma Değer Vergisi aynı zamanda Özel Tüketim

Vergisinin ve Motorlu Taşıtlar Vergisinin yanı sıra kirletici enerji kay-

naklarının yerine, temiz enerji kaynaklarının ikamesinin sağlanması

ve toplu taşımayı teşvik etme gibi tali fonksiyonlar icra eden bir vergi

konumunu da kazanmaktadır.

Görüldüğü üzere, temel amacı hazineye gelir kazandırmak olan

bu vergiyle, tali olarak çevrenin korunmasına da katkı sunulabil-

mektedir. Öyle ise, çevreye olumlu etkileri açısından Ülkemizdeki

Motorlu Taşıtlar veya Özel Tüketim Vergilerinden farklı olmayan bu

vergi türünün, diğerlerinin çevre vergisi sayılabildiği günümüzde, en

azından çevreye yararlı vergiler kategorisinde değerlendirilmesi bir

gerekliliktir.

, (08/02/2015).

Değirmendereli’nin, Katma Değer Vergisinin çevre dostu ürünler bakımından

farklılaştırılabileceği yönündeki düşüncesi de bu görüşü desteklemektedir. Bkz.

Değirmendereli, s. 126. Buna paralel olarak, Avrupa Komisyonu da, katma de-

ğer vergilerini, çevre vergisi değil, fakat oranları çevresel amaçlara uygun olarak

belirlenebilen bir vergi türü olarak nitelendirmektedir. Bu kapsamda İspanya ve

Avusturya’nın motorlu taşıtlar üzerinden alınacak katma değer vergisi oranlarını

çevresel amaçlarla yüksek tuttuğu belirtilmektedir. Bkz. European Commission,

Environmental Taxes – A Statistical Guide, s. 11.