119

TBB Dergisi 2015 (119)

Erdem ERCAN

219

Bir diğer çevresel amaca aykırı düzenleme ise, daha önce bu ver-

gi kapsamında yer alan motorlu deniz taşıtlarını, verginin kapsamı

dışına çıkaran 06/05/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanun’dur. Bu Kanun,

çevre kirliliği ve karbon salımı yönünden önemli zararları bulunan

motorlu deniz taşıtlarının ülkemizde kullanımını teşvik etmek ama-

cıyla konulmuştur; fakat Motorlu Taşıtlar Vergisinin çevre vergisi ol-

madığının bir başka kanıtıdır.

Öte yandan, Kanun’daki tarifeler uyarınca motorlu taşıtın yaşı bü-

yüdükçe ödenecek vergi miktarının azalması da, düşük karbon salı-

mına yönelik yeni teknolojilerin hızla geliştiği çağımızda bu nitelikte-

ki yeni araçların teşvik edilmesi gerekmekte iken, çevre bakımından

tam tersine zararlı neticeler doğurmaktadır. Verginin mali niteliğini

ortaya koyan en önemli hususlardan birisi de budur.

Buna karşın,

bahse konu verginin Avrupa Birliği ve OECD ülkelerindeki

gibi kar-

bon salımını temel alan bir çevre vergisi haline dönüştürülmesi için

çalışmalar devam etmektedir.

“… motor gücü yüksek olan araçların daha fazla vergi ödemesi çevresel bir un-

sur olarak ön plana çıkarılmak istense bile daha fazla çevre kirliliğine neden olan

yaşlı araçların daha düşük miktarda vergilendirilmesi Motorlu Taşıtlar Vergisinin

çevresel amaçlardan uzaklaşıldığını mali amacının ön plana çıkartıldığını göster-

mektedir.” Ali Çelikkaya, “Motorlu Taşıtların Vergilendirilmesinde Yeni Eğilim:

Karbon Temelli Vergileme Modeli”,

Vergi Sorunları Dergisi,

S. 266, Kasım 2010, s.

“Şu an AB üyesi ülkelerden 17’si binek otolarda kısmen ya da tamamen CO

emisyonuna dayalı vergi uygulamakta ve 15 ülke elektrikli araçlar için vergi teş-

vikleri sunmaktadır. Emisyon temelli vergilemeye geçen ilk ülkelerden biri olan

İngiltere’de karbon vergisi sayesinde binek otoların CO

emisyonu önemli ölçüde

düşmüştür. İrlanda’da motorlu taşıtlar vergisi tarifesi düşük emisyonlu araçlara

1900 Euro’ya kadar teşvik sağlamaktadır. Fransa’da yapılan araştırmalar sistemin

tahmin edilenden daha başarılı olduğunu ve yeni araçların ortalama emisyon ora-

nının yıllık ortalama 1.5 g/km azaldığını göstermektedir. Dünya otomobil üreti-

minin önde gelen ülkelerinden biri olan İsveç’te toplumun bütün kesimleri kar-

bon temelli vergileme üzerinde uzlaşma sağlamış 2007 yılının ilk çeyreğinde CO

emisyonu 120g/km’den az araç sayısı bir önceki yıla göre 3 kat artmıştır. Karbon

temelli vergileme eğilimi diğer birlik üyesi ülkelerde de hızla yükselmektedir. Ne-

tice olarak AB’de karbon temelli motorlu taşıtlar vergisi uygulaması tüketicilerin

yeni araç satın alma kararlarını önemli ölçüde değiştirmiştir.” Çelikkaya, s. 3.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, çevresel amaçlı yeni motorlu taşıtlar vergi-

si çalışmalarına dair bir konuşmasında, daha az kirletenden daha az vergi alı-

nacağından bahsederken; “Sadece bu uygulama bile temiz çevreye büyük katkı

sağlayacaktır. Ayrıca bu uygulama yüksek teknoloji üretimini teşvik edecektir.

Bu çalışmada vergiyi artıralım, daha çok gelir sağlayalım kaygısı taşımıyoruz.

Gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak da çok önemli.” şeklindeki ifadesiyle

mevcut verginin mali amaçlı olduğunu kabul etmektedir. 24/10/2013 tarihli ha-