119

İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları ve Emredicilik

432

yaklaşık yarısının iş güvencesiz kalmasına yol açmıştır.

Bu durum

doğal olarak bu koşulların emrediciliğinin açıklığa kavuşturulması

ihtiyacını pekiştirmiştir.

II. İş Güvencesinin Kapsamı

İş Kanunu m. 18 uyarınca “feshin geçerli sebebe dayandırılması

başlığı” altında, iş güvencesine ilişkin hükümlerden yararlanabilmek

için sağlanması gereken koşulların neler olduğu belirtilmiştir. Aşağıda

inceleneceği üzere

bu madde uyarınca, iş güvencesi kapsamına gire-

bilmek için işçinin tabi olduğu kanun, iş sözleşmesinin türü, işyerinde

çalışan işçi sayısı, kıdemi ve işveren vekili olmamaya ilişkin koşullara

sahip olunması gerekmektedir.

Bir işçinin iş güvencesi kapsamına girip girmediği, sözleşmesinin

sona erdirilmesi bakımından iki noktada önem teşkil etmektedir. İlk

olarak, iş güvencesinin kapsamı içerisine giren işçiler açısından söz-

leşmelerinin feshi için geçerli bir nedenin varlığı zorunlu iken, buna

karşılık kapsamı dışında kalanların sözleşmelerinin feshinde böyle bir

nedene gerek olmayacaktır. İkinci olarak da, kapsam dışında kalan iş-

çilerin iş sözleşmeleri feshedildiğinde, bu işçiler fesih hakkının kötüye

kullanıldığı gerekçesi ile kötüniyet tazminatına başvurabilecekken, iş

güvencesi kapsamı içinde olup da aynı kötüniyete maruz kalan işçi

daha koruyucu imkânlar sunan iş güvencesi hükümlerinden yararla-

nabilecektir.

Aşağıda iş güvencesinden yararlanabilmenin koşullarını ve em-

redici niteliklerini incelemeye geçmeden önce iş hukukunda genel

olarak emredici normların nereden hareketle sınıflandırıldığı ve bu

sınıflandırmanın önemi açıklanacaktır. Zira iş güvencesi koşullarının

hukuki niteliğini açıklığa kavuşturabilmek için emredici normlar ay-

rımını ve iş hukukundaki hükümlerin neye göre mutlak veya nispi

emredici olarak ayrıldıklarının açıklığa kavuşturulması gerektiği ka-

nısındayız.

Süzek, s. 564; Cevdet Günay İlhan, “Türk İş Hukuku Uygulamasında İş Güvence-

si”, A. Can Tuncay’a Armağan, İstanbul 2005, 623-651, s.182.

Bkz. aşağıdaki IV “İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanmasının Koşuları”.

Gizem Sarıbay, Türk İş Hukukunda İş Güvencesi Kapsamında Fesih Usulü, Feshe

İtiraz ve Sonuçları, İstanbul 2007, s.37.

Süzek, s. 561.