119

Alman ve Türk İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Bilirkişilik Uygulamalarının Karşılaştırılması

460

hâkim”, “yardımcı hâkim”, “hâkim benzeri”, “hâkimin ortağı” gibi

kavramlar da kullanılmaktadır.

Bilirkişi, hâkimi özellikle maddi konular üzerinde aydınlatmakta-

dır. Örneğin iş kazası sonucunda iş göremezlik oranının saptanması-

na ilişkin bir uyuşmazlıkta doktora ya da tıbbi kurullara başvurmak

mümkündür. Nitekim, çözülmesi gereken konu hâkimin hukukî bilgi-

si ile çözümleyemeyeceği uzmanlık alanı dışında bir konudur.

Türkiye’de iş mahkemeleri bilirkişi uygulamasına en çok başvu-

ran hukuk mahkemelerinden biri olduğu için,

bilirkişi uyuşmazlığın

ortaya çıkmasından sonra dava aşamasında başvurulan önemli bir de-

lil olarak nitelendirilebilir.

İş yargılamasında bilirkişilik konusunda

Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.

Bilirki-

şilik Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 5. bölümünde 266 vd. madde-

lerinde düzenlenmiştir.

Almanya’da sosyal mahkemeler ve iş mahkemelerinde hasta hak-

ları, doktor sorumluluğu, tıbbi hatalar gibi konulara ilişkin uyuşmaz-

lıklarda, mahkemeler uyuşmazlığın çözümü için sıklıkla bilirkişiye

başvurmaktadır. Alman Hukukunda bilirkişi dava konusu uyuşmaz-

lığa karar vermek konusunda hâkimin yardımcısı olarak nitelendiril-

miş ve hâkimin sahip olmadığı tecrübeler, sanat, bilim, teknik, ticaret,

grafik, trafik gibi hâkimin hukukî bilgisi dışındaki konularda bilirkişi-

ye başvuru kabul edilmiştir.

Bilirkişiliğin hukukî temeli Alman Me-

deni Usul Kanunu (ZPO) §402’dir.

Tanrıver, Bilirkişilikle İlgili Temel Problemler, s.577; Ali Ozan Özbey, “Bilirkişi-

lik Kurumuna İlişkin Temel Meseleler”

,http://arikbogaozbey.com/makaleler/

Ali_Ozan_Ozbey- Bilirkisi_Kurumuna_İliskin_Temel_Meseleler.pdf., s.2. Bilirkişi

kurumunu hâkim yardımcılığı olacak şekilde dar yorumlamanın isabetsiz olduğu

konusunda bkz.Çayan, s.9.

Bozkurt, s.449.

Bkz. dn.1

Başterzi, s.227.

Bozkurt, s.458.

Bkz. Leo Rosenberg/Karl Heinz Schwab/Peter Gottwald, Zivilprozessrecht,17.

neubearbeitete Aufl., München 2010, s.695, Rn.19; Hans Joachim Musielak,

Grundkurs ZPO, 7. Aufl., München 2004, s.264, Rn.443; Adolf Baumbach/Wolf-

gang Lauterbach/Jan Albers/Peter Hartmann, Kommentar Zivilprozessordnung,

München 2014, s.1609; Hans Joachim Musielak, Kommentar zur Zivilprozessord-

nung mit Gerichtsverfassungsgesetz, 8. Aufl., München 2011, (Michael Huber),

s.1284, Rn.1; Wolfgang Krüger/Thomas Rauscher, Münchener Kommentar zur

Zivilprozessordnung, 4. Aufl. München 2012, (Zimmermann), s.156; Özbey, s.4,

dn.8-9 da belirtilen eserler; Çetin Aşçıoğlu, “Bilirkişilik Kavramı ve Görev Sınırla-

rı”, Samsun Barosu-Türkiye Barolar Birliği Bilirkişilik Sempozyumu, 9-10 Kasım

2011, s.30; Taşpınar, Bilirkişi Ücreti, s.353 vd.