119

TBB Dergisi 2015 (119)

Volkan ASLAN

dından milletvekillerinin önerge vermesi halinde güven oylamasına

gidilebilir (m. 44). Güvenoyu mekanizmasını başlatan ihtiyari rapor

sunma usulünün dışında ayrıca hükümet yürütmeye ilişkin faaliyet-

ler, devlet maliyesi ve bütçeye bağlılık ile parlamentonun aldığı ka-

rarlarla ilgili olarak yaptıklarına ilişkin parlamentoya yıllık raporlar

sunar (m.46). 45. maddede ise soru ve 1982 Türk Anayasasında düzen-

lenen genel görüşmeye benzer bir usul

düzenlenmektedir. Son ola-

rak milletvekilleri ve komitelere görevlerini yerine getirebilmek için

gerekli olan bilgileri hükümetten ya da ilgili bakanlıktan isteyebilme

imkanının tanınmış olması da (m.47) hükümeti denetleme yolların-

dan biri olarak düşünülebilir.

c. Diğer

Anayasanın 90. maddesine göre Finlandiya Bankası parlamento-

nun güvencesi ve denetimi altında faaliyet gösterir. Denetim amacının

yerine getirilmesi için de bankanın yöneticileri parlamento tarafından

seçilir.

D. Finlandiya Anayasası’na Göre Dış İlişkilerde Yetki

Çalışmamızın ilk bölümünde açıkladığımız üzere, dış ilişkiler ala-

nında devlet başkanı İkinci Dünya Savaşı ile 1980’ler arasında önemli

ölçüde etkili olmuştur.

Hatta Finlandiya’nın yarı başkanlık sistemi

olarak nitelendirilmesindeki temel nedenlerden biri devlet başkanının

dış ilişkiler alanındaki söz konusu etkileri olmuştur denebilir. Bu ne-

denle yeni anayasada dış ilişkiler alanında yetkiye ilişkin maddelerin

irdelenmesi gerekir.

Yeni anayasada da dış ilişkilerle ilgili olarak devlet başkanına

yetki tanındığı Anayasa’nın 93. maddesinden anlaşılmaktadır. İlgili

madde uyarınca, Finlandiya’nın dış politikası devlet başkanı tarafın-

dan hükümetle işbirliği halinde yürütülür. Ancak Anayasa, dışişleri

Nitekim 45. maddenin 3. fıkrası güncel, tartışmalı olan bir konunun Genel

Kurul’da ele alınabileceğini belirtmektedir.

Anayasanın 114 ve devamı maddelerinde de bizdeki meclis soruşturmasına ben-

zer bir usul düzenlenmektedir.

Nousiainen, “The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to

Parliamentarism”, s. 13.