163 / 617
İnsan Onuru Kavramı ve Koruma Tedbirleri Bağlamında Temel Bir İlke Olarak İnsan...
162
Ancak bazen herhangi bir zorlama olmasa da örneğin, iletişimin
denetlemesi, dinlenmesi ve kayda alınması ya da gizli soruştur-
macı görevlendirilmesi gibi, temel hak ve özgürlükleri sınırlaması
ona koruma tedbiri niteliği kazandırabilir.
• Koruma tedbirleri yaptırım olarak uygulanamazlar ve istenilen
amaca ulaşıldığında kendiliğinden sona ererler. Kısaca, koruma
tedbirleri
geçicidir
.
30
• Koruma tedbirleri başlı başına bir amaç olamaz. Koruma tedbir-
leri, delillerin bulunması suretiyle muhakeme sonucunda maddi
gerçeğe ulaşılması ile doğru kararın verilmesine ve hükmün ye-
rine getirilebilmesine imkân vermiş olacağından, hükmün veril-
mesinde bir
araçtır
. Bu nedenle, koruma tedbirlerine başvurulması
neticesinde beklenen amaç gerçekleşmeyecekse, bu tedbirlere baş-
vurulamaz.
31
Koruma tedbirlerine başvurulabilmesi için gerekli şartlar ise, suç
şüphesinin varlığı, yasallık, görünüşte haklılık, gecikmesinde tehlike
bulunması, oranlılık ve bir karara dayanma olarak sıralanabilir.
Bu bakımdan, ceza muhakemesinin başlaması için gerekli olan
“
suç şüphesi”
, koruma tedbirleri bakımından da gereklidir.
32
Elbette suç
şüphesinin derecesi uygulanması gereken güvenlik tedbirinin ağırlı-
ğına göre, basit şüphe, makul şüphe ve kuvvetli şüphe olarak farklılık
arz edebilir.
Ayrıca, temel hak ve özgürlüklere müdahaleyi gerektirmesi se-
bebiyle ancak “
yasal olarak düzenlenmiş”
bulunan koruma tedbirlerine
başvurulabilir. Bu bakımdan yasal olarak düzenlenmemiş bir koruma
tedbiri kıyas yoluyla uygulanamaz ve yasal olarak düzenlenmiş bir
koruma tedbiri için aranan şartlar ve sebepler de kıyas yoluyla geniş-
letilemez.
33
Koruma tedbirlerine başvurulabilmesi için en azından
“g
örünüşte
haklılık
”
bulunmalıdır. Çünkü gerçekte koruma tedbirine başvurma-
rı, Adalet Yayınevi, Ankara 2014, s. 2.
30
Özbek/Kanbur/Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, s. 267.
31
Bahri Öztürk (edt.), Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Ya-
yınları, Ankara, 2013, s. 448.
32
Özbek/Kanbur/Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, s. 267.
33
Şahin, s. 200.