188 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Ali ALTINTAŞ
187
Savcılığın en önemli görevi olan “iddia”, yargılama makamının
yargılayacağı uyuşmazlığı onun önüne getirmek ve orada tutmaktır.
Bu nedenle savcı, ceza yargılaması faaliyeti içinde yargıçtan sonra ge-
len en önemli öznedir. Yargıç, önüne getirilen ceza uyuşmazlığını çö-
zen kişi olarak birinci planda rol oynarken, onun önüne uyuşmazlığı
getiren ve bunun için gerekli araştırma ve hazırlığı yapan savcının da
önemli rolü inkâr edilemez. Ceza yargılaması içinde savcı iddia faali-
yetini yürüten öznedir.
52
7.2. Kuruluşu
08.04.1924 tarih ve 469 sayılı Mehakimi Şer’iyenin İlgasına ve Me-
hakim Teşkilatına Ait Ahkâmı Muadil Kanunu ilga eden, 5235 sayılı
Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin
Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
53
savcılığın görev ve yet-
kileri ile teşkilatlanmasına açıklık getirmiştir. Kanunla, adli yargı ilk
derece mahkemeleri ile BAM’lerin kuruluş, görev ve yetkileri düzen-
lenmiştir. Kanun’un 8 ve 9’uncu maddelerinde ceza mahkemeleri ve
kuruluşu, 10, 11 ve 12’nci maddelerinde sulh ceza hâkimliği ile asliye
ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri, 15’inci maddesinde ise ceza
mahkemelerinin yargı çevresi düzenlenmiştir. CBS’ler, mahkemeler
çevresinde örgütlendikleri için bu düzenleme savcılın teşkilatlanma-
sını doğrudan etkilemektedir.
Kanun’un 16’ncı maddesinde “
Mahkeme kuruluşu bulunan her il
merkezi ve ilçede o il veya ilçenin adı ile anılan bir CBS kurulur
” denile-
rek, CBS’lerin mahkemeler çevresinde kurulacağı açıklanmıştır. Aynı
maddenin 2’nci fıkrasında her CBS’de bir Cumhuriyet başsavcısı ile ye-
teri kadar Cumhuriyet savcısı bulunacağı belirtilmiştir.
Savcılıklar, mahkeme makamı yanında görev yaparlar. Yargıçlık
makamı yanında ayrıca savcılık yoktur. İddia görevini, yargıcın bağlı
olduğu ya da yanında bulunduğu mahkemenin savcılığı yapar.
54
7.3. Görevleri
Çağdaş anlamda savcılık kurumunun görevleri; kamu davası aç-
mak, ceza davalarının büyük bir kısmında kamu adına iddia maka-
CMK’ya Göre Yenilenmiş 9. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006, s. 270.
52
TÜSİAD, Yargılama Düzeninde Kalite, TÜSİAD Yayını, Ankara, Kasım 1998, s. 33.
53
07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı RG’de yayımlanmıştır.
54
Nurullah Kunter ve Feridun Yenisey, Ceza Muhakemesi Hukuku, C. I, Beta
Yayınevi, İstanbul, 2002, s. 180.