299 / 617
Adli Kolluk-Savcı İlişkisi ve Soruşturmalara Etkisi
298
A. KOLLUK AYRIMINI DESTEKLEYEN GÖRÜŞLER
Yurtcan’a göre; yalnız ceza yargılaması alanında faaliyet göste-
recek, uzmanlaşmış bir adli kolluk biriminin kurulması gereklidir.
17
Özellikle ceza davalarının kısa sürede sonuçlanabilmesi, ceza ada-
letinin sağlanabilmesi, vatandaşa karşı savcıya bağlı bir kolluk daha
teminatlı olacağı gibi hususlar nazara alındığında, ayrı bir adli kollu-
ğun kurulması zaruridir.
18
Genel kolluk içerisinde görevlendirilen adli
kolluk, kadro durumu ve imkanlara göre belirlenmiş bir iş bölümü
dahilinde adli görevini yerine getirmekle beraber, idari görevlerde de
kullanılabilmektedir. Bu yönüyle hem yetkili adli makamların emir ve
direktifleri doğrultusunda hem de idari kademe içerisinde üstlerinin
emrinde hareket etmek durumundadır. Bu durum hizmetin etkinliği-
ni engellemektedir.
19
Kolluğun görev boyutlarının gelişmesi, organize
suçlar, adli işlemelerin özellikleri, adli kolluk görevi yapan personelin
eğitim ve donanım yetersizlikleri nazara alındığında halkın huzur ve
refahının sağlanması ile adalet hizmetinin gereken hızla verilebilmesi
için kolluk teşkilatında adli kolluk uzmanlaşmasına gidilmesi zorun-
lu hale gelmiştir. Bu minvalde Cumhuriyet savcısının yönetim ve de-
netiminde, siyasi gücün ve idarenin etkileyemeyeceği, güvenceli adli
kolluk kuvveti teşkilatlandırılmalıdır.
20
Bu doğrultuda ayrı adli kolluk
teşkilatına sahip olan Fransa ve İtalya ülkelerinin sitemi göz önünde
tutulmalıdır. Adli kolluk İçişleri Bakanlığı’ndan ayrılarak ayrı bir genel
müdürlük olarak Adalet Bakanlığı’na bağlanmalıdır. Polis kaynağının
yine İçişleri Bakanlığı tarafından sağlanması, adli kolluğun adliyeler-
de kendilerine ait mekanlarda görev yapması gerektiği vurgulanmış-
tır.
21
Soruşturma yapmak görevi esasında Cumhuriyet savcısının yetki
ve sorumluluğundadır. Bu bakımdan savcı kolluk tarafından yapılan
soruşturmaya dahil olabileceği gibi istediği zaman soruşturmayı ta-
mamen kendi eline de alabilir.
22
Oysa aralarında hiyerarşi bulunma-
yan bir kolluk, savcının talimatlarını her zaman savsayabilmektedir.
İdari amiri ile savcının talimatları arasında kaldığı zaman idari ami-
17
Yurtcan, Ceza Yargılaması Hukuku, s. 225.
18
Fendoğlu, s. 24-241
19
Çakın, s. 43.
20
Çakın, s. 43.
21
Fendoğlu, s. 241
22
Baha Kantar, Ceza Muhakemeleri Usulü, Güzel Sanatlar Matbaası, 4. B., Ankara,
1957, s. 166.