TBB Dergisi 120.Sayı

TBB Dergisi 2015 (120)

Koray GÜVEN

507

doğmuştur. Reklam veren belli standartlara uyma sorumluluğunu

üstlenirken; tüketici de, tüketicinin korunması politikası sonucu rek-

lamlara karşı kazandığı koruma karşılığında, birtakım yükümleri ye-

rine getirmelidir. İşte reklam veren ile tüketicinin menfaatleri arasın-

da bu menfaat dengesi kurulurken, tüketici ölçütü etkili olacaktır.

Avrupa Birliği Topluluk Hukukunda bu kriter, ABAD’ın 1990lar-

dan beri işaret ettiği kararlarla şekillenmeye başlamış, “Gut Springen-

heide” kararı ile net bir biçimde sistematize edilmiştir. “Ortalama bilgi

toplamış, dikkatli ve anlayışlı tüketici” ölçütü, Divan’ın daha sonraki

kararlarıyla da somutlaşmıştır. Alman Hukuku da bu tüketici anla-

yışından etkilenerek, onlarca yıldır benimsediği ortalamanın altında

tüketici kriterini terk etmiş, katı haksız rekabet hukukunu esnetmiştir.

Türk Hukukunda da Yargıtay ve öğretideki baskın görüşün orta-

lama tüketici kıstasını benimsediği görülmektedir. Öte yandan öğre-

tideki azınlık görüşü ve Reklam Kurulu’nun kararlarıyla şekillenen

diğer anlayışın, Alman Hukukunun topluluk hukukuna uyum sağla-

madan önceki yapısına benzer şekilde ortalamanın altındaki düzeyde

tüketiciyi nazara aldığı gözlenebilir. AB Hukukunun tartışmasız bi-

çimde benimsediği ve arz eden ile tüketici arasındaki menfaat çatış-

masını dengeli biçimde çözmeye yönelik anlayışa karşıt olarak; Alman

Hukukunun 1990lı yıllarda terk ettiği ortalama seviyenin altındaki tü-

ketici kıstasının uygulanması, fazlasıyla katı bir haksız rekabet ve rek-

lam hukuku politikasına götüreceğinden kanımca yerinde değildir.

Kaynakça

Kitaplar

Arslan Yılmaz, Tüketici Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa 2006

Bozbel Savaş, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam Hu-

kuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006

Göle Celal, Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korun-

ması, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1983

İnal Emrehan, “Türk Hukuku’nda Aldatıcı ve Örtülü Reklamlar”, Uluslararası Rek-

lam Hukuku Sempozyumu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2008

İnal Emrehan\Baysal Başak, Reklam Hukuku ve Uygulaması, On İki Levha Yayıncı-

lık, İstanbul 2008

Keßler Jürgen, “Workable Competititon, Consumer Protection and Advertising Law”,

Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu, İstanbul 2008