504 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Koray GÜVEN
503
verilmesi de kıstaslar arasındadır. Bir kitap kulübüne üye olunması
için beş kitabın ücretsiz verileceğinin reklamının yapıldığı durumda,
tüketicinin bu kitapları aldıktan sonra broşürü okuması için 10 gün-
lük süresinin olması durumunda, tüketicinin bilgi toplamak, topladığı
bilgileri dikkatle değerlendirmek ve diğer ürün ya da hizmetlerle kar-
şılaştırma imkanına sahip olduğu varsayılır.
43
Bir başka somutlaştırma
ölçütüne göre aldanma ihtimali olan tüketici kitlesinin, toplam hedef
kitle karşısında önemli bir yüzde oluşturması esastır. %10-15 oranın-
da tüketici kitlesinin aldanma ihtimali, aldatıcı reklamın varlığına
hükmetmek için yeterli değildir. Bu da BGH’nın önceki içtihatlarında
belirlediği tüketicinin koruması derecesini, bu bakımdan düşürüldü-
ğüne işaret eder.
44
3. Alman Hukukundaki Gelişimin Sonucu
UWG hükümlerine dayanarak mahkemelerin yarattığı içtihat, on-
larca yıl boyunca tüketicinin koruması konusunda Alman Hukukunu,
Avrupa Birliği’nin en katı hukuku konumuna getirmiştir.
45
ABAD’ın
1984 tarihli “Bocksbeutel” kararında “dünyanın en katı rekabet hu-
kuklarından biri” diye tarif ettiği Alman Hukuku, yine aynı kararda
Divan’ın Alman Hukukuna mal ettiği “reşit olmayan, neredeyse has-
talık derecesinde aptal, görmezden gelen, dikkatsiz ortalama tüketici
ölçütü”nü
46
terk etmiş, “Gut Springenheide” kararına kadar ABAD’ın
başka kararları ile işaret ettiği ve bu kararla iyice somutlaştırdığı “or-
talama bilgili, dikkatli ve anlayışlı tüketici” kriterinin benimsemiş-
tir. Başta BGH olmak üzere Alman mahkemeleri ABAD’ın içtihadına
uyumlu kararlar vermeye başlarken, 2004 yılında yeni UWG’nin yü-
rürlüğe girmesi ve 2005/29 sayılı yönerge ile bu değişim hız kazanmış-
tır. Öyle ki tüketicinin korunması konusu açısından Alman Reklam
Hukuku alanındaki özgürleşme ve esneme, 1909 yılından 2004 yılına
kadar yürürlükte kalan mülga UWG’nin yürürlüğü sırasındaki uygu-
lamaya bakıldığında bir devrim niteliğindedir.
47
43
a.g.e. s. 457
44
a.g.e. s. 458
45
Peter Schotthöfer, “A Revolution in German Advertising Laws?”, Uluslararası
Reklam Hukuku Sempozyumu, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2008 s. 171
46
Wolfgang Seiler, Verbraucherschutz auf elektronischen Märkten, Mohr Siebeck
2006 s. 165-166 - ABAD’ın “Bocksbeutel” kararı, Google Kitaplar’dan ulaşılabilir,
(16 Ocak 2015’te erişildi)
47
Schotthöfer, s. 174