568 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Tuğçe ÇAKIROĞLU DEMİRÇİVİ
567
Özellikle konumuzla ilgili olan 3.maddesine göre; “
Türk Borçlar
Kanunu hükümleri, yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak, daha önce gerçek-
leşmiş olsalar bile, içerikleri tarafların iradeleri gözetilmeksizin doğrudan doğ-
ruya kanunla belirlenmiş işlem ve ilişkilere uygulanır”.
Bu düzenlemeyle birlikte tarafların iradelerine bakılmaksızın
doğrudan kanunla belirlenmiş işlem ve ilişkiler, yeni Yasa yürürlüğe
girmeden önce gerçekleşmişse bile geçmişe etkili olma kuralı gereğin-
ce Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanabilecektir.
Hukukumuzda İsviçre ve Alman Hukukunda görüldüğü gibi iş
hukukunun kamusal yönü ile özel yönü yasal düzenlemeler aracılığıy-
la birbirinden ayrılmamış, iş kanunları kendi kapsamına giren iş iliş-
kilerini bütün yönleriyle düzenlemiş, iş hayatının denetimine ilişkin
kamusal iş hukuku kurallarının yanı sıra özel hukuk ilişkisine ilişkin
düzenlemelere de aynı kanun kapsamında yer verilmiştir.
25
İstihdamın dışsallaştırılması uygulamalarının yaygınlaşması, iş-
çinin korunması açısından işçi ile işveren arasındaki düzenlemelerin
yeterli olmadığı bir tablo ile karşılaşılmasına yol açmıştır.
26
Bu kapsamda, Türkiye’de yasal geçmişi 1930’lara dayanan alt işve-
renlik uygulaması geçen süre zarfında isimden içeriğe kadar her açı-
dan değişmiş, ayrıntılı bir hal almış, bu da ilgili yasal düzenlemelere
yansımıştır. 2003 yılında çıkarılan 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan
hükümler ve 2008 yılında bu hükümlerin daha ayrıntılı ve somut hale
getirilmesi amacını taşıyan Alt İşverenlik Yönetmeliği, asıl işveren alt
işveren arasındaki ilişkiyi birçok açıdan ele almış, bu alanda yaşanan
sıkıntıların engellenmesi doğrultusunda önemli adımlar olmuştur.
27
İş Kanunu ile asıl işverenle alt işverenin aralarında bir sözleşme
yaparak veya alt işverenlik sözleşmesine özel bir hüküm koyarak,
müteselsil sorumluluklarını bertaraf etmeleri mümkün olmadığı, ka-
nunla düzenlenmiştir. Bu nedenle, böyle bir sözleşme taraflar arasın-
da hüküm ifade etse bile, işçinin yasa gereği asıl işverene ve/veya alt
işverene başvuru hakkına etki etmemektedir.
28
Zira işçinin söz konusu
talep hakkı, İş Kanunu’nun 2. maddesinin 6.fıkrası ile Alt İşverenlik
25
Kübra Doğan Yenisey, İş Hukukunun Emredici Yapısı, Beta , İstanbul, 2014, 35-36
26
Kübra Doğan Yenisey, İş Hukukunun Emredici Yapısı, Beta, İstanbul, 2014, 302
27
Ahmet Tozlu, Mehmet Tarık Eraslan , “Türkiye ‘de Alt İşverenlik Uygulaması”,
dergi.sayistay.gov.tr,2011
28
Sarper Süzek, İş Hukuku, 2006, 156