dergi-121

Katma Değer Vergisi: Vergi Adaleti, Eşitlik ve Sosyal Devlet

284

zorunda olduğu harcamalardır ki bunlar gıda harcamaları, barınma

harcamaları, ısınma harcamaları, doğum harcamaları, engelliler için

araçlar ile ilgili yapılan harcamalar ve belli nitelikteki sağlık harca-

malarıdır. Belli nitelikteki derken ölçümüz, harcamanın kişinin maddi

varlığının devamı için yapılması zorunlu bir harcama olup olmadığı-

dır. Kişinin maddi varlığını sürdürebilmesi için yapılması zorunlu bir

harcama söz konusu ise örneğin aniden rahatsızlanma sonucu can-

kurtaran çağrılması ya da kanser gibi ölümcül bir hastalığın tedavisi

gibi. İşte bu gibi örnekler kişinin tamamen kişinin maddi varlığını sür-

dürmeye yönelik giderlerdir. Dolayısıyla kanımızca bu tür harcamala-

rın tamamen vergi dışı kalması gerekmektedir.

Kişinin maddi varlığını sürdürmesiyle

ikincil derecede

ilgili olan

ve/veya kişinin beyinsel, ruhsal, manevi, gelişim ile ilgili olan har-

camalar ise, bugün ki anlayışımıza göre yapılması yine zorunlu har-

camalar olmak ile beraber ilk gruptakine nispeten daha zayıf harca-

malar olmaktadırlar. Bunlar KDV’nin konusu olabilirler ancak bunlar

göreceli zayıf bir mali gücü temsil ettikleri için buna göre vergilen-

dirilmeleri gerekir. Bahsi geçen 2. gruba giren harcamaları ise sağlık

harcamaları, eğitim harcamaları, kültürel harcamalar, cenaze harca-

maları şeklinde sınıflandırmaktayız. Kanımızca genel orandan daha

düşük bir oran uygulanması mümkündür. Zira her ne kadar mali gücü

temsil etse bile daha zayıf bir mali gücü temsil ettikleri ortada oldu-

ğundan dolayı vergilendirilebilirler. Ancak son derece düşük bir vergi

oranına tabi olmaları gerekmektedir. Bu konular dışında kalan konu-

ların vergilendirilip vergilendirilmeyeceği ise tamamen sosyal devlet

ilkesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Sosyal devlet ve

ölçülülük ilkesi çerçevesinde eğer bir konunun KDV bakımından ver-

gi dışında bırakılması gerekiyorsa bu yapılabilir ancak, bunun ölçüsü

sosyal devlet ilkesinin amaçlarını gerçekleştirmek için uygun mudur

bu konunun tespiti gerekir. Ölçülülük ilkesi içinde yaptığımız takdir

de olumlu bir şekilde sonuçlanması mümkündür. Örnek vermek gere-

kirse petrol doğalgaz gibi üretim için kullanılması zorunlu olan ve bu

nedenle pek çok mal ve hizmetin maliyetini doğrudan etkileyen ham-

madde ve yarı maddeler ile ilgili olarak vergi istisnası getirilmesi veya

bunların daha düşük vergilendirilmesi, ekonomiyi etkileyecek bir ka-

rar olduğundan dolayı böyle bir karar alınıp alınamayacağı alınacaksa

Yavaşlar