dergi-121

Kredi Kartlarında Yıllık Ücret Alınmasına İlişkin Hususlar

328

Genel işlem koşulları Türk Borçlar Kanunu’nun 20’nci maddesinde

düzenlenmiş olup

“(...) bir sözleşme yapılırken düzenleyenin, ileride çok sa-

yıdaki benzer sözleşmede kullanmak amacıyla, önceden, tek başına hazırlaya-

rak karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleridir.”

şeklinde tanımlanmıştır.

TBK’nın 21’inci maddesinde ise karşı tarafın menfaatine aykırı genel

işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesinin, sözleşmenin

yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı

hakkında açıkça bilgi verip bunların içeriğini öğrenme imkânı sağla-

masına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlı olduğu,

aksi takdirde genel işlem koşullarının yazılmamış sayıldığı düzenlen-

miştir.

Söz konusu düzenlemelere paralel olarak 4077 sayılı Tüketicinin

Korunması Hakkında Kanun’un 6’ncı ve 6502 sayılı Tüketicinin Ko-

runması Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinde haksız şart değer-

lendirmesine yer verilmiştir. Keza sözleşmenin bir tarafının tüketici

olması sebebiyle anılan Kanun hükümlerinin uygulanması gerekecek-

tir.

Haksız şart, her iki Kanun’da da, “tüketiciyle müzakere edilme-

den sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve

yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketi-

ci aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartları” şeklinde tanım-

lanmıştır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken; herhangi bir sözleşme

hükmünün haksız şart olarak değerlendirilmesi ve tüketici için bağ-

layıcı olmaması için sözleşmeye tüketici ile müzakere edilmeden tek

taraflı olarak konulması, tarafların hak ve yükümlülüklerinde tüketici

aleyhine bir dengesizlik yaratması ve iyi niyet kurallarına aykırı olma-

sından oluşan üç unsuru birlikte taşıması gerektiğidir.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’a istinaden

düzenlenen 17.06.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tüketici

Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik’te

de ben-

zer düzenlemelere yer verilmektedir. Haksız şartın tüketici aleyhine

dengesizliğe neden olup olmadığı meselesi, Yönetmeliğin 6’ncı madde-

Sirmen, s.110

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kredi Kartı Üyelik Ücreti Hk. 2007/2 sayılı Genelgesi,

e.t.21.04.2015, Al-

gan, s.295

4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’a istinaden 13.06.2003 ta-

rihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hak-

kında Yönetmelik düzenlenmiştir.