334 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Emine Gül KAMİLOĞLU LATİFOĞLU
333
“(1) Kart çıkaran kuruluşlar, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altın-
da ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır. Fi-
nansal tüketiciler tarafından yapılan ücretsiz kredi kartı başvuruları-
nın kuruluşlarca reddedilmesi halinde, bu başvuruya istinaden yıllık
üyelik ücreti olan kredi kartı verilemez. Kart çıkaran kuruluşlar yıllık
üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı limiti belirlerken, yıllık üyelik
ücreti bulunan kredi kartı değerlendirme kriterlerini aynen uygula-
makla yükümlüdür. Finansal tüketicilerin yıllık üyelik ücreti bulunan
kredi kartını limiti aynı kalmak kaydıyla yıllık üyelik ücreti bulun-
mayan kredi kartı ile değiştirme taleplerini, kart çıkaran kuruluşlar
tarafından yerine getirilmek zorundadır.
(…)
(3) Banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti
alınamaz.
(4) Birinci ve ikinci fıkrada yer verilen kartlar dışındaki kredi kart-
ları özelliklerine göre yıllık olarak belirlenen tutar kadar ücretlendiri-
lebilir.
(5) Kredi kartı yıllık üyelik ücreti, ancak finansal tüketiciyi borçlandırıcı
nitelikteki ilk kullanımı müteakip ve yıllık olarak tahakkuk ettirilebilir.”
36
Komisyon çalışmalarına ve Kanun’un gerekçelerine bakıldığında
aidatsız kredi kartı sunulma zorunluluğuna ilişkin Gümrük ve Tica-
ret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalardan farklı bir hususa yer
verilmediği görülmektedir.
Anayasa’nın 172’nci maddesinde devlete, tüketicileri korucuyu ve
aydınlatıcı önlemleri alma, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişim-
lerini teşvik etme ödevi yüklenmiştir. Devletin, söz konusu önlemleri
alırken sözleşme serbestisi ve serbest ekonominin dinamiklerini dik-
kate alması gerektiği açıktır.
Ülkemizde serbest piyasa ekonomisi kabul edilmiş olup temelleri
1776 yılında Adam Smith’in ulusların refahını konu alan çalışmasına
36
Karşıt görüş için bkz. Ömer Teoman: “Kredi kartını çıkaran kurumun sistemin
işleyişi ile ilgili harcamalarının bir bölümünü karşılamak amacı ile tahsil ettiği
ödentinin kartın fiilen kullanılması ile ilgisi yoktur. Değişik bir söyleyişle, hamil
geçmiş dönemde kartını hiç kullanmamış olsa dahi, kendisine gönderilen kartı
kabul ettiği takdirde yıllık ödentiyi ödemek zorunluluğundadır.”