339 / 473
Kredi Kartlarında Yıllık Ücret Alınmasına İlişkin Hususlar
338
kusuz bir donanım kurmak, reklam gibi giderler yapmak, hesap dö-
küm masrafı gibi masraflarda bulunmak zorundadır. İşte kredi kartı
kuruluşu bu gibi harcamalarını karşılayabilmek amacı ile bir yandan
kart hamillerinden yıllık ödentiler toplar, öte yandan da kendilerine
harcama belgeleri karşılığında ödeme yaptığı üye işyerlerinden belirli
bir komisyon alır. Kuruluşun harcamaları ile ödenti ve komisyonlar
olarak aldığı tutarlar arasındaki olumlu fark onun kârını oluşturur.
Kredi kuruluşunun ödemesini gecikmeli olarak yapan müşterilerden
asgari ödeme tutarına göre alacağı akdi veya temerrüt faizi de gelirleri
arasında yer almakla birlikte kredi kuruluşları kredi kartı hamilleri-
nin ödemelerini zamanında yapacağı öngörüsüyle kart tesis etmekte-
dir. Ayrıca bankalar kârlarını kredi işlemlerinde faizler, kredi işlem-
leri dışındaki hizmetlerinde ise ücret ve komisyonları üzerinden elde
ederler. Dolayısıyla ücret ve komisyonlar da bankaların faaliyetlerinin
doğal bir sonucudur. Bankaların kârlarını büyük oranda asıl işleri olan
bankacılık faaliyetlerinden değil, kredi kartı aidatı, işlem ücreti, hava-
le ücreti gibi bankacılık faaliyeti dışındaki işlerden elde ettikleri veya
müşteri talebi üzerine ücretleri iade ettiklerini ifade ederek alınan üc-
retlerin doğrudan haksız ve fahiş olduğunu iddia etmek hukuki bir
yaklaşım olmaktan uzaktır.
Karşılıklı edim yükleyen kredi kartı sözleşmesi, sözleşme serbes-
tisi kapsamında tarafların isteği doğrultusunda imzalanır. Diğer bir
deyişle, hiçbir kimse kredi kartı hamili olmaya, dolayısıyla kartı çı-
karan kuruma aidat vermeye zorlanamaz.
43
Kredi kartının sağladığı
olanakları kullanmayı kabul eden hamilin bunun karşısında belirli
bir bedelinin ödenmesi gerektiğini gözden uzak tutmaması gerekir.
En özelliksiz kartın alışverişlerde kullanılması halinde bile, peşin para
yerine kart kullanmak alınan malın bedelini son ödeme tarihine ka-
dar (maksimum 30 gün) ötelemektedir ki bu hiç de azımsanmayacak
bir olanaktır. Söz konusu tutarın 30 günlük faiz tutarının kredi kar-
tı çıkaran kuruluş bakımından katlanılan bir maliyet olduğu açıktır.
Keza, bazı bankalar kartını aylık olarak belli bir limitin üzerinde kul-
lanan hamillerden kart aidatı almamaktadır. Çünkü kart belirli bir tu-
tarın üzerinde kullanıldığında üye işyerlerinden alınan komisyonlar
maliyetleri kompanse edebilmektedir.
43
Teoman, s.42