dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Emine Gül KAMİLOĞLU LATİFOĞLU

339

Banka kartının hamile sağladığı borç vadesini öteleme, nakit para

taşımama, güvenlik, ATM’lerden paraya erişim olanağı, mil ve puan

kazanma, anlaşmalı kuruluşlardan indirimli faydalanma, çekle öde-

menin kısıtlarından kurtulma gibi avantajlarının yanında bankaların

bir tacir olmaları nedeniyle vermiş oldukları hizmet karşılığında bir

bedel almalarının ticari hayatın doğası gereği olduğunu tekrar ifade

etmek doğru olacaktır.

Bankaların söz konusu hizmetler için katlandığı maliyetler ya-

nında kart hiç kullanılmasa dahi, o kart için belli bir limit tutulmak

zorunluluğu bulunmaktadır. Bu limitin de banka açısından bir mali-

yeti bulunmaktadır. Banka, kullanılan kısım için nakdi kredi olarak

sermaye ayırırken, kullanılmayan kısım için gayrinakdi kredi olarak

sermaye karşılığı ayırmakta ve böylece BDDK tarafından öngörülen

sermaye yeterliliği standart rasyosunu sağlamak zorundadır.

Ayrıca banka için kredi kartına ayrılan fonun fırsat maliyeti bu-

lunmaktadır. Banka söz konusu fonu, başka şekilde değerlendirerek

kazanç elde edebilecekken daha düşük bir komisyon geliri tahsil et-

mek ve çapraz satış olanaklarından faydalanmak için hamili bankaya

çekmek amacıyla kart pazarlama yöntemini seçebilmektedir.

Diğer ülke uygulamalarına bakıldığında ise ne Amerika Birleşik

Devletlerinde ne de Avrupa Birliği ülkelerinde kredi kartı ücretlerine

bir sınır getirildiği ve bunların GİŞ içinde yer alması halinde dahi de-

netlenmesinin söz konusu olmadığı görülmüştür. Aksine, ABD Mer-

kez Bankası web sitesinde özellikle bütün kredi kartlarına ilişkin ola-

rak karşılaştırmalı bir tablo sunmakta ve bu şekilde bireylere kendileri

için en elverişli olan kartı seçme imkanı yaratmaktadır.

Fiyatlar 0

USD’den başlayarak çeşitlilik göstermektedir. Aynı türden mukayeseli

veriler Avrupa’da da bulunmakta ve müşteri kategorilerine göre fiyat-

ların ayrıştırıldığı görülmektedir. Pazarlık ve rekabet, bu pazarlarda

müşteriler lehine gerekli dengeyi sağlamakta ve yıllık ücretler kendili-

ğinden, rekabet baskısı ile inmektedir.

Öte yandan kredi kartlarının ücretsiz sunulmasının ya da fiyatı-

nı düşürmenin hukuk politikası açısından dikkate alınması gereken

mahzurları vardır. Her bir kredi kartı ile müşteri daha fazla borçlan-

ABD, Kanada ve Bazı Avrupa Ülkelerinde Bankacılık Hizmet ve İşlem Ücretleri,

TBMM Raporu, Aralık 2012