dergi-121

417 / 473

Yabancı Irk ve Millet İsimleriyle Soyadı Alınması Yasağı ve Anayasa Mahkemesi 416
var olan soyadının muhafazasına ilişkin bir dava olarak Ünal Tekeli-
Türkiye davası gösterilebilir. Kemal Taşkın ve Diğerleri - Türkiye dava-
sı ise soyadını özgürce seçmeye ilişkindir. Anayasa Mahkemesi tara-
fından anayasaya uygunluğu denetlenen kanun ise soyadını özgürce
seçmeye ilişkindir. Soyadını özgürce seçme konusunda da Kemal Taş-
kın ve Diğerleri- Türkiye davası önem taşımaktadır.
Davada “Taşkın, ‘Kemal’ olan adının Kürtçe ‘arzulanan’ anlamına ge-
len ‘Dilxwaz’ olarak değiştirilmesini talep etmiştir. Aynı iddiaya atıfta bu-
lunan Alpkaya, Fırat, Anğ ve Şimşek isimlerinin sırasıyla ‘Xoşewist’ (Kürt-
çede ‘Yüce, saygın’) ve Fırat, Anğ ve Şimşek için ‘Berxwedan’ (Kürtçe’de
‘direnç’) olarak değiştirilmesini talep etmişlerdir.”52 Davaya bakan Asliye
Hukuk Mahkemeleri ise “başvuranların seçtiği isimlerin ‘q’, ‘w’ ve ‘x’ gibi
harfler içerdiğini ve bu harflerin Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkın-
da 1353 Sayılı Kanun’da belirtilen yirmi dokuz resmi harf arasında bulun-
madığı gerekçesiyle söz konusu başvuranlar için dava açılmasının imkan-
sız olduğuna karar vermiştir… Yargıtay, ilk derece mahkemesi kararlarını
onamıştır.”53
AİHM, Anayasa Mahkemesi’nin belirttiği gibi, ad değişikleri ko-
nusunda taraf devletlerin takdir yetkisini tanıyordur. AİHM’e göre,
dil özgürlüğünün AİHS kapsamında düzenlenmediğinden bahisle
“her Akit Devlet, serbestçe kimlik belgelerinde ve diğer resmi belgelerde kendi
resmi dil veya dillerinin kullanımını zorunlu kılmak ya da kurallara bağla-
mak hakkına sahiptir.”54 Ayrıca, AİHM, “yakın çevresi tarafından tanınan
kullanılan bir isim taşıma hakkının Türk Yargıtay’ı tarafından doğal bir hak
olarak değerlendirildiğini not etmektedir. Yine, isimlerin “Türkleştirilmesi”
yönünde olası bir politikayı kınayan Yargıtay, kişinin etnik kökeniyle ilişkili
bir isim taşıma hakkını açık bir şekilde kabul etmiştir. (Güzel Erdagöz ilgili
bölüm, prg.53 ile kararlaştırınız). Buna ilaveten, ‘ulusal kültüre’ uygun isim
taşıma zorunluluğu 2003 yılında yürürlükten kaldırılmıştır.”55 AİHM’e
göre, “1990’lı yıllarda yetkili makamların bazı tereddütlü uygulamaları gö-
Korunması”, s.246.
52 Karara erişim adresi : ,
Erişim tarihi: 21.06.2015, s.2-3.
53 Kemal Taşkın ve Diğerleri/Türkiye, s.3.
54 Kemal Taşkın ve Diğerleri/Türkiye, s.9.
55 Kemal Taşkın ve Diğerleri/Türkiye, s.9-10.