dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Mahmut ŞEN

bileceğini, suç duyurusu üzerine kişinin cezalandırılmasının orantılı

olmadığını ifade etmiştir. Bu noktada mahkeme, olayın sadece top-

lantıya katılanların huzurunda meydana geldiğini, basında yer alma-

dığını, bu nedenle kişinin ismi ve ünvanı üzerindeki etkinin sınırlı

olduğunu, bir toplantıda söylenen sözlerin üzerinde çok fazla düşü-

nülmeden sarfedildiğini, yazılı bir açıklama niteliğinde olmadığını,

bu nedenle yaptırımın zorlayıcı bir sosyal ihtiyacı karşılamadığı için

demokratik bir toplumda gerekli olmadığını belirtmiştir.

106

Kudeshkina- Rusya kararında ise, ifade hürriyetinin ihlal edildi-

ğinden bahisle yapılan başvuruda AİHM, açıklamaların niteliği, ya-

pılma zamanı, konusu, arkasındaki motivasyon unsuru gibi pek çok

değişkeni değerlendirmiştir. Buna göre, hâkim olarak görev yapan

başvuran, kamu görevlilerinin yolsuzluk iddiasıyla yargılandıkları bir

dava dosyasının elinden alınması sonrasında, basın yayın organlarına

yaptığı açıklamalar nedeniyle hâkimlik mesleğinden çıkarılma cezası

ile cezalandırılmıştır. AİHM, olayı değerlendirirken yapılan açıklama-

ların yargısal süreçlere müdahale edildiği iddiasına ilişkin olduğu, bu

tür konuların kamuoyu tarafından tartışılmasında üstün kamu yararı

bulunduğu, iddia edildiği gibi hakimler üzerinde bazı dava dosyaları

ile ilgili siyasi baskı yaygın ise yargı bağımsızlığı açısından konunun

ciddiyetle ele alınması gerektiği, zamanlama açısından dava dosya-

sının kendisinden alınması sonrasında bu açıklamaların yapıldığı,

dosyanın başvurandan alınıp başka bir hakime verilmesindeki ku-

ralsızlık ve düzensizliklerin mahkemenin dikkatini çektiği, ceza usul

kanununa göre, hakim duruşmalara katılabildiği sürece aynı heyetle

dosyanın incelenmesi gerekmesine karşın bu hususa dikkat edilme-

diği, açıklamaların arkasındaki nedenin ve motivasyon unsurunun

Mahkeme açısından önem taşıdığı, kişisel husumet, kızgınlık ya da

maddi beklenti gibi sebeplerle yapılan açıklamaların AİHM tarafın-

dan korunmayacağı, başvuru konusu olayda bu nedenlerin hiç birinin

olmadığı belirtilmiştir. Bu değerlendirmeler sonrasında, meslekten

çıkarma cezası nedeniyle başvuranın 18 yıldır sürdürdüğü hâkimlik

görevi ile ilişiğinin kesildiği, disiplin hükümlerindeki en ağır yaptırım

olan bu cezanın işlenen fiille uyumlu olmadığı, ayrıca diğer hâkimlerin

106

AİHM, Raichinov- Bulgaristan,

Başvuru no: 47579/99, 20/04/2006, http://hu-

doc.echr.coe.int, erişim tarihi: 10.05.2015.