51 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
50
de bundan sonra yargı sistemindeki aksaklıklara ilişkin benzer açıkla-
malar yapmamaları konusunda caydırıcı etkisinin olduğu belirtilmek
suretiyle ihlal kararı verilmiştir.
107
1.8. Karara Karşı Başvuru İmkânının Sağlanması
Yargı bağımsızlığını konu alan bütün evrensel hukuk belgelerin-
de, hâkimlere ilişkin disiplin işlemlerinin yargı konseyleri veya disip-
lin mahkemeleri eliyle yürütülmesi ve disiplin organlarının kararları-
na karşı yargı yolunun açık olması gerektiği ifade edilmektedir.
108
AİHM ise verilen karara karşı bağımsız bir merciin denetimini,
adalete erişim ve etkili hukuksal koruma ilkeleri çerçevesinde ele al-
maktadır. Buna göre, temel hakların ihlal edildiği iddiaları hakkında
karar vermek üzere iç hukukta bir başvuru yolu oluşturmak, devletin
pozitif yükümlülüğüdür.
109
Buna göre, AİHS’nin 6. maddesinde dü-
zenlenmiş olan adalete erişim hakkı ile 13. maddesinde düzenlenen
ulusal bir makama başvurma hakkı, kişi hak ve hürriyetlerinin ihlal
edildiği yönündeki şikâyetleri inceleyip karara bağlayabilecek ve ihla-
lin tespiti halinde uygun bir giderim yolu sağlayabilecek bir iç hukuk
yolunun varlığını zorunlu kılmaktadır.
110
İç hukukta ister somut bir
norma dayanarak, isterse devlet organlarının tutum ve davranışları
nedeniyle, uyuşmazlıkların bir yargı organı tarafından denetlenme-
si olanağı ortadan kaldırılıyorsa AİHM, devletin mahkemeye erişim
hakkını AİHS’nin 6. maddesi’nin gereklerine uygun bir şekilde düzen-
leme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek, bu alanda kendisine tanı-
nan takdir hakkını aştığı sonucuna varmaktadır.
111
107
AİHM, Kudeshkina- Rusya, Başvuru no: 29492/05, 26/02/2009, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 14.05.2015.
108
Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığı Temel İlkeleri’nin 20. maddesi, http://
www.barobirlik.org.tr, erişim tarihi: 25.05.2015, Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi’nin Hakimlerin Bağımsızlığı, Etkinliği ve Rolü Hakkında Üye Devletle-
re Yönelik r (94) 12 Sayılı tavsiye kararı,
http://www.cepej.adalet.gov.tr/dosya/dokumanlar/REC_94_Tavsiye_Karari.pdf, erişim tarihi: 05.06.2015
(
Venedik Komisyonu’nun 16 Mart 2010 gün ve CDL-AD(2010)004 sayılı Yargı Sis-
teminin Bağımsızlığı raporu,
http://www.venice.coe.int, erişim tarihi: 05.06.2015
109
AİHM, Fayed-Birlesik Krallık, Başvuru no:17101/90, 21/09/ 1994, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 01.05.2015.
110
Francesco Francioni, Access to Justice as a Human Right, Oxford University
Press, 2007, s. 55
111
Mahmut Şen, Kanun İle Bir Kurumdaki Kamu Görevinin Sona Erdirilmesine