83 / 473
Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik ...
82
kişilerin partilere üye olmamaları oluşturur. Toplumun önemli bir kıs-
mı, partilere üye olmadığında ise parti içi siyaset ister istemez belirli
oligarşik grupların tekelinde kalır.
Bu açıklamalar doğrultusunda şöyle bir sonuca varılabilir: Parti
içinde özel finansörlerin etkisini azaltmak için devlet yardımının ya-
pılması öngörülebilir ancak bu mali destek parti ile üyeler arasında-
ki bağın zedelenmesine yol açacak ölçüde olmamalıdır. Bu noktada
Federal Alman Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilen esaslar
yol gösterici bir niteliğe sahiptir. Federal Alman Anayasa Mahkemesi,
09.04.1992’de verdiği kararda partilerin mali yardım nedeniyle devlete
bağlı örgütler halini almaması için kanun koyucunun belirli önlem-
ler alması gerektiğini ifade etmiştir. Mahkeme’ye göre partilere devlet
yardımı yapılmalı fakat bu destek partilerin kendi gelirlerinden fazla
olmamalıdır (Nispi üst sınır).
28
Ne var ki, partilerin toplum ve üyeleri
ile bağlantısının korumasını sağlayacak bu nispi üst sınırın yanında
mutlak bir sınırın da uygulanması gerektiği savunulmuştur (Mutlak
üst sınır). Mahkeme açısından bu sınır, 1989 yılından 1993’e kadar par-
tilere verilen devlet ödeneğinin ortalamasıdır. Hiç şüphesiz, bu mik-
tarın güncellenmesi hususunda kanun koyucu gerekli düzenlemeleri
yapabilir.
29
Nitekim, Federal Alman Anayasa Mahkemesi’nin bu ka-
rarı sonucunda Alman Siyasi Partiler Kanunu’nun 18. maddesi değiş-
tirilmiştir. Şöyle ki; 18. maddenin birinci fıkrası uyarınca Anayasa’da
belirlenen görevleri yerine getirebilmesi için partilere belirli miktar-
da kısmi devlet yardımı yapılır. Ancak, md. 18’e göre, bu desteğin her
yıl güncellenmekte olan belirli bir üst sınırı
30
ve Alman Siyasi Partiler
Kanunu’nun 24. maddesinin 4. fıkrasının 1. ve 7. bentleri arasında sa-
kerei Sömmerda GmbH, Erfurt, 2003, s. 47.
28
BVerfGE, 85, 264,
http://www.servat.unibe.ch/dfr/bv085264.html, Çevrimiçi: 10
Eylül 2015, Rn. 95.
29
Ibid., Rn. 98.
30
Alman Siyasi Partiler Kanunu’nun 18. maddesinin 2. fıkrasına göre bu sınır 2011
yılı için 141, 9 milyon Avro, 2012 senesi için 150, 8 milyon Avro’dur. 2013 yılından
itibaren ise bu şekilde bir sabit miktar belirleme usulünden vazgeçilmiş ve Federal
Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından bir önceki yılın fiyat artış endeksi dikkate
alınarak yapılan hesaplama ile ulaşılan miktar nispetinde partilere ödeme yapıl-
maya başlanmıştır.
Parteiengesetz, s. 6.