104 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Yusuf Ziya POLATER
103
dahil birçok ülkede, gizlilik kural, açıklık istisna haline gelmiştir.
7
Bu
yaklaşımla kamu hizmeti sunmakla yükümlü olan kamu kurum ve
kuruluşlarının üzerinde gizlilik bir nevi tabu şekline dönüşmüştür.
Yöneticiler ve bürokrasi, kamu yararını gözetmek için bilgi ve bel-
geleri saklamanın yanında, kendi hata ve kusurlarını örtbas etmek,
kamuoyundan gelecek eleştirilere maruz kalmamak amacıyla gizlilik
zırhına başvurmuşlardır.
8
Geleneksel yönetim sistemine egemen olan düşünce, gizlilik için-
de çalışmak ve elinde bulunan her türlü bilgi ve belgeyi
“devlet sırrı
”
olarak değerlendirmektir. Weberyan bürokrasi anlayışı olarak ifade
edilen bu zihniyetin hâkim olduğu devletlerde, bürokratik yapı her
zaman gizli oturumlar yönetimi olmak taraftarıdır. Bu nedenle bil-
gisini ve eylemlerini eleştirel gözlerden olabildiğince saklamayı gaye
edinmiş bir yapı söz konusudur.
9
Yukarıda sayılan yönetimde gizlilik sebeplerine baktığımızda gör-
mekteyiz ki, kamu yönetiminin içinde var olan bürokratik yapı, söz
konusu gizlilik sebeplerini, gizliliğin gerekçesi olarak kullanmıştır.
Bürokrasi yönetimde gizlilik ve kapalılık yaratmak istediğinde, yuka-
rıda sayılmış olan sebeplerin birçoğunu gerekçe göstererek yönetime
bir perde çekilmesinde etkin bir rol oynamıştır. Bu bakımdan, yöne-
timde gizlilik ve kapalılığın geniş bir uygulama alanı bulmasındaki
rolü aşikâr olan bürokrasi ve dolayısıyla da bürokratik yapıdır.
10
An-
cak bürokrasinin bu yaklaşımı gizliliğin tek kaynağı ya da tek uygula-
ma yeri olduğu anlamına kesinlikle gelmemektedir. Gizlilik ve kapa-
lılık, devletin hemen-hemen tüm organlarında mevcudiyetini bulmuş
olgulardır. Başta belli kararlarını ve uygulamalarını kamudan gizleme
eğilimde olan yürütme organı olmak üzere, yargı organı da gizlilik
eğiliminde olmuştur. Mahkemelerde bazı duruşmaların kamuya ka-
patılması, yasama organında bazı oylamaların kapalı yapılması bu
duruma örnek olarak verilebilir.
11
7
Azer, s. 32.
8
Berkant Durmuş, Bilgi Edinme Hakkının Türk Kamu Yönetimi Üzerinde Etkisi,
Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli, 2010, s. 7.
9
Yüksel Hız/Zekeriya Yılmaz, Bilgi Edinme ve Dilekçe Hakkı, Seçkin, Ankara,
2004, s. 48.
10
Azer, s.32-33.
11
Durmuş, s. 5.