105 / 473
Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Devlet Sırrı
104
B. Gizliliğin Sakıncaları
Eğitimden sağlığa, haberleşmeden güvenliğe, adaletten savun-
maya kadar birçok alanda hizmet veren kamu yönetimindeki gizlilik
ve dışa kapalılık eğilimi, göz ardı edilemeyecek birçok sakınca orta-
ya çıkarmaktadır. Her şeyden önce bilgiyi güç olarak gören yönetim,
bilgi ve belgeleri topluma açmayarak toplum karşısında gücünü art-
tırmaktadır. Gizlilik, sadece yönetimin gücünü arttırmayıp, kamu gö-
revlilerinin de gücünü arttırmaktadır.
12
Gizlilik, aynı zamanda kamu
yöneticilerinin kendilerini denetleme ve kontrol etme yetkisine sahip
siyasi otorite ve parlamento karşısındaki gücünü de arttırmaktadır.
Yönetim, elindeki bilgi ve belgeleri kamuoyuna açmadığı gibi, benzer
gerekçelerle milletin temsilcileri olan milletvekillerini de bilgilendir-
memekte, böylelikle siyasilerin dolayısıyla vatandaşın yapacağı dene-
timi bertaraf etmektedir.
13
Gizlilik, yöneten ile yönetilenler arasında bir şüphe ve güvensiz-
lik ortamının oluşmasına neden olur. Halkın, yönetime katılması-
na ciddi derecede engel teşkil eder. Bu da demokrasinin gelişmesini
olumsuz yönde etkiler. Bu şekilde tepkileri algılamaktan yoksun kalan
yönetim, aldığı kararların etkisini göremez ve etkinliğini kaybeder.
14
Ayrıca böyle bir yönetimde, kamu yararını gerçekleştirmek amacını
gütmesi gereken yönetimin alacağı-aldığı kararların kendilerine ya-
kın belli gruplar tarafından önceden öğrenilerek buna göre hareket
etmeleri halkın menfaatini zedelemektedir. Bu da yönetsel kararların
halk için değil, bazı çıkar grupları ve yönetim üzerinde etkili olan
baskı gruplarının istediği yönde alınması sonucunu doğurmaktadır.
15
Diğer taraftan, idarenin tüm faaliyetlerini gizli olarak nitelendirmesi,
aşırı gizlilik uygulamaları, gerçek anlamdaki gizli bilgilerin değerini
yitirmesine neden olabilir. Başka bir deyişle aşırı gizlilik, gizliliği öl-
dürebilir.
16
Gizliliğin başka bir sakıncası, özellikle otoriter ve diktatör rejim-
lerin egemen olduğu yönetimlerde, siyasi iktidar ile bürokratik iktidar
12
Döner, s. 8.
13
Döner, s. 9-10; Durmuş, s. 17.
14
Döner, s. 11.
15
Durmuş, s. 17.
16
Maviye Yılmazoğlu, Bilgi Edinme Hakkı ve Bilgi Edinme Hakkının İstisnaları,
Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2009, s. 7.