116 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Yusuf Ziya POLATER
115
zın sınırlandırılması suretiyle kamusal çıkarlarla aralarında dengeyi
oluşturabilmektir.
59
İdarenin elindeki bilgi ve belgelerin çeşitli nedenlerle açıklanma-
sının istenmediği durumlar söz konusu olabilir. Bu gibi hallerde idari
bilgileri elde etmedeki bireysel çıkarla, idarenin bilgi ve belgeleri sak-
lamasındaki kamusal çıkar arasında hassas bir dengenin kurulması
gerekmektedir. Başka bir deyişle, kamusal yararın gerektirdiği du-
rumlarda, özüne dokunmamak ve bilginin elde edilmesindeki birey-
sel yararla idarenin bilgi ve belgeyi açıklamasındaki denge gözetilmek
kaydıyla bilgi edinme hakkına bazı sınırlamalar getirilmesi mümkün-
dür.
60
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Medeni ve
Siyasal Haklar Sözleşmesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde de
bilgi edinme hakkının, demokratik bir toplumda, ulusal güvenliğin ve
kamu düzeninin sağlanması, sağlığın, ahlakın, başkalarının şöhret ve
haklarının korunması amacıyla sınırlandırılabileceği düzenlenmiştir.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 21.02.2002 tarihli tavsiye ka-
rarında da, ulusal güvenlik, savunma, kamu güvenliği, suç oluşturan
eylemlerin önlenmesi, araştırılması ve kovuşturulması, ticari ve diğer
ekonomik çıkarlar, kamu yetkililerince yapılan inceleme, denetim ve
gözetim, devletin ekonomik, parasal ve döviz politikalarına ilişkin
olmak üzere kanun ile bilgi edinme hakkının sınırlandırılabilece-
ği belirtilmiştir.
61
Bu hakka ilişkin ülkemizde var olan sınırlama se-
beplerine geçmeden önce, bilgi edinme hakkı kanununa sahip diğer
ülkelerdeki sınırlamalar da genel olarak; milli savunma, dış ilişkiler,
ülkenin ekonomik çıkarı, özel yaşamın gizliliği, ve ticari sırlara ilişkin
bilgilerle ilgilidir.
62
BEHK’nın dördüncü bölümde 15. ve 28. maddeler arasında BM
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve AİHS doğrultusunda bu hakkın
59
Ramazan Çağlayan, “İdare Hukuk Açısından Bilgi Edinme Hak ve Özgürlüğü”,
İdari Usul Kanunu Hazırlığı-Uluslararası Sempozyumu, Ankara 1998, IV.Oturum,
s. 236’dan aktaran N. İlker Çolak, “Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Sınırlama
Ölçütleri”, s. 1.
http://www.ilkercolak.com.tr/bilgi-edinme-hakkinin-sinirlari-ve-sinirlama-olcutleri/ (01.11.2014); Döner, s. 105.
60
Döner, s. 105-106.
61
Yılmazoğlu, s. 64.
62
Kaya, s. 251.