112 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Yusuf Ziya POLATER
111
bilinen sivil toplum eylemine düşünce kaynağı olmuştur.
47
Benzer şe-
kilde (ülkemizin 14.08.2000’de taraf olduğu) BMMedeni ve Siyasi Hak-
lar Sözleşmesinin 19. maddesinde;
48
herkesin ifade özgürlüğü hakkına
sahip olduğu ve bu hakkın her türlü bilgi ve düşünceyi arama, edinme
ve ulaştırma özgürlüğünü de içerdiği ifade edilmiştir.
Bilgi edinme hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. mad-
desinde de;
49
“Article 19”’
ile aynı doğrultuda; herkesin görüşlerini
açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahip olduğu belirtildikten sonra,
bu hakkın kanaat özgürlüğü ile kamu otoritelerinin müdahalesi ve
ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber veya fikir alma-verme öz-
gürlüğünü de içerdiği belirtilmiştir.
AB Temel İnsan Hakları Şartı’nın 11. maddesi;
50
herkesin ifade öz-
gürlüğü hakkına sahip olduğunu ve bu hakkın kamu makamlarının
müdahalesi olmaksızın ve ulusal sınırlarla kısıtlanmaksızın bir görüşe
47
Mehmet Aydan Al, Bilgi Edinme Kurulu Kararları Işığında Bilgi Edinme Hakkı,
Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007, s. 21.
48
“Madde 19: İfade Özgürlüğü:
1. Herkesin, bir müdahale ile karsılaşmaksızın fikirlere sahip olma hakkı vardır.
2. Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir; bu hak bir kimsenin ülke hudutlarıyla
sınırlanmaksızın sözlü, yazılı veya basılı veya sanatsal ürün seklinde veya kendi
tercih ettiği başka bir iletişim vasıtasıyla her türlü bilgi ve düşünceyi arama, edin-
me ve ulaştırma özgürlüğünü de içerir.
3. Bu maddenin ikinci fıkrasındaki haklar özel bir ödev ve sorumlulukla kullanı-
lır. Bu nedenle bu hak, sadece hukuken öngörülen ve aşağıdaki sebeplerle gerekli
olan sınırlamalara tabi tutulabilir:
a. Başkalarının haklarına ve itibarına saygı b. Ulusal güvenliği veya kamu düzenini
veya sağlık ve ahlakı koruma.”
49
“Madde 10: İfade Özgürlüğü
1. Herkes görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kanaat
özgürlüğü ile kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmak-
sızın haber veya fikir almak ve vermek özgürlüğünü de içerir. Bu madde, devlet-
lerin radyo, televizyon ve sinema isletmelerini bir izin rejimine bağlı tutmalarına
engel değildir.
2. Kullanılması görev ve sorumluluk yükleyen bu özgürlükler demokratik bir
toplumda, zorunlu tedbirler niteliğinde olarak, ulusal güvenliğin, toprak bütün-
lüğünün veya kamu emniyetinin korunması, kamu düzeninin sağlanması ve suç
islenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın, başkalarının şöhret ve haklarının
korunması, veya yargı gücünün otorite ve tarafsızlığının sağlanması için yasayla
öngörülen bazı biçim koşullarına, sınırlamalara ve yaptırımlara bağlanabilir.”
50
“Madde 11: İfade ve Bilgi Özgürlüğü
1. Herkes ifade özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kamu yetkililerinin müdahalesi ol-
maksızın ve sınırları dikkate almaksızın görüş sahibi olma, bilgi ve düşünce edin-
me ve yayma özgürlüğünü de içerir.
2. Medya özgürlüğüne ve çoğulculuğuna saygı gösterilecektir. “