236 / 473
BAZI AÇILARDAN
TÜRK VERGİ SİSTEMİ ELEŞTİRİSİ:
KİRLİ YAŞIYORUZ, TEMİZMİŞ GİBİ YAPIYORUZ
FROM SOME ASPECTS, CRITICISM OF THE TURKISH TAX
SYSTEM: WE LIVE DIRTY, PRETEND TO BE CLEAN
Hasan YESİLYURT
*
Özet:
Adalet, en temel anlamıyla hakka ve hukuka uygunluk
demektir. Toplumsal yaşamın her alanında adalet kavramı ile çelişen
uygulamalarla karşılaşılabilmektedir. Adaleti sağlamak ise devletlere
bırakılmıştır. Vergiler devletlerin en önemli gelir kaynağıdır ve Anaya-
samıza göre herkes mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür.
O halde Devlet vergilerin adil ve dengeli dağılımını sağlamak ve buna
göre maliye politikası üretmek mecburiyetindedir. Kaçınılmasının
zor ve gelir getirici özelliklerinin olması sebebiyle ülkemizde kamu
giderlerinin finanse edilmesinde özel tüketim vergisi ve katma değer
vergisi gibi dolaylı vergilere yüklenilmesi ve bu vergilerin nihai tüketi-
ciden alınması, vergilemede adaletsizliği arttırmaktadır. Kronik hale
gelen vergi affı düzenlemeleri ise vergi sistemini büsbütün etkisiz
hale getirmektedir. Çalışmamızda Türk vergi sisteminde verginin adil
ve dengeli dağılmasından sapmalara yol açan etmenlere ve bunların
çözümüne ilişkin önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Vergi, Vergi Yükü, Adalet, Özel Tüketim Ver-
gisi, Katma Değer Vergisi, Dolaylı Vergi, Dolaysız Vergi, Vergi Affı
Abstract:
Justice is the conformity to right and to law in the
most basic sense. Practices which are conflicting with justice can be
came across in every field of social life. The duty to assure justice is
belong to the state. Taxes are the most important source of income
of the state and according to our Constitution every citizen should
pay the taxes proportionately to their ability to pay. Accordingly the
state is obliged to assure the fair and balanced distribution of ta-
xes and to develop a fiscal policy according to this distribution. With
their inevitable and income-generating features, indirect taxes such
as private consumption tax and value-added tax, which are collec-
ted from the final consumer, are preferred by the state to finance
the public expenditures and this leads to the unfairness of taxati-
on. Permanent regulations of tax amnesty completely block the tax
system. In this article, suggestions on fair and balanced distribution
of taxes in Turkish tax system are explained.
Keywords:
Tax, Burden of Tax, Justice, Special Consumption
Tax, Value-Added Tax, Indirect Tax, Direct Tax, Tax Amnesty
1
*
Maliye Bakanlığı, Daire Başkanı (Vergi Müfettişi)