260 / 473
SAYIŞTAY VE BİLİRKİŞİLİK
Süha TANRIVER
*
A. Sayıştay’ın Yargı Düzeni İçerisindeki Konumu
Sayıştay ile ilgili temel hukukî düzenlemeler, Anayasa’nın 160.
maddesiyle 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nda yer almaktadır. Bu dü-
zenlemelere bir bütün hâlinde bakıldığında, Sayıştay’ın hukuk siste-
mimiz içerisinde, Sayıştay Kanunu ve diğer kanunlarla verilen ince-
leme, denetleme ve kesin hükme bağlama işlevlerini yerine getirmeyi
üstlenmiş, hem kurumsal hem de işlevsel bazda bağımsız bir kuruluş
konumunda bulunduğunu söylemek mümkündür (6085 s. K. m. 3).
Sayıştay’ın temel işlevi, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu
idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının, bütün gelir ve giderleriy-
le mallarını, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına incelemek ve denet-
lemektir (AY. m. 160, I; 6085 s. K. m. 4, I/a). Yine, mahallî idarelerin
hesap ve işlemlerinin denetimi de Sayıştay aracılığıyla gerçekleştirilir
(AY. m. 160, III). Sayıştay’ın inceleme ve denetleme görevleri idarî bir
nitelik; buna karşılık, kanunda belirtilen sorumluların, hesap ve iş-
lemlerinin mevzuata uygun olup olmadığının yargılama yoluyla kesin
hükme bağlanması, daha teknik bir ifadeyle hesap yargılamasına iliş-
kin görevleri ise yargısal bir nitelik taşımaktadır. Burada sözü edilen
hesap yargılamasından maksat, genel (merkezî) yönetim kapsamın-
daki kamu idarelerinin denetlenmesi sonucunda düzenlenmiş olan
raporda kendilerine işaret edilmiş bulunan sorumluların, hesap ve
işlemlerinin mevzuata uygunluğunun belirlenmesi; uygun olmadığı
ve bir kamu zararının doğduğu kanısına ulaşılması hâlinde de, bu za-
rarın, sorumlulardan kesin bir biçimde tazminine karar verilmesidir.
(6085 s. K. m. 2, I/e; Sayıştay Dairelerinin Çalışma Usul ve Esasları m.
3, I/ç-d).
∗
Prof. Dr., Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Usul ve İcra-İflâs Hukuku
Anabilim Dalı Başkanı.