dergi-122

Türk Ticaret Kanununda Düzenlenen Gerçek Dışı veya Yanıltıcı Açıklamada Bulunma Suçu

358

bir sığır etine helal üretim olduğu, Çin’den ithal edilmesine rağmen

Türk Malı ibaresinin konulması durumu bu madde kapsamında de-

ğerlendirilir.

Bir ürün hakkında verilen yanlış ya da yanıltıcı bilgi önem taşı-

yan hususlara yönelik olmalıdır.

Söz gelimi “X çikolatasının ambalajı

sıkınca kıtırdayarak açılır” şeklinde yapılan X ürününün tanıtımına

rağmen, bu ürünün ambalajı kıtırdamadan sıradan bir şekilde açıl-

maktaysa kanımızca burada paketin açılış tarzı önemsiz bir husus

olduğundan bu suç gündeme gelmez. Fakat “Y ürünü yağı, kireci ov-

madan çıkarır” “Z ürünü ile 2 ölçü yerine 1 ölçü ile vişne lekelerine

son” şeklindeki reklamlarda Y ürünü kireci çıkarma özelliğine sahip

olmasına rağmen kirecin çıkması için ovma gerekiyorsa ya da Z ürü-

nün 2 ölçü kullanılması durumunda vişne lekesi çıkmakta ama 1 ölçü

kullanılması durumunda bu mümkün değilse, gerçek dışı veya yanıl-

tıcı bilgi ürünün kullanımı bakımından önem taşıyan bir hususa yöne-

liktir. Bu nedenle bu suç meydana gelir.

Ürün tanıtımında satışı arttırmak için kullanılan ifadelerin abartı

niteliğini haiz olduğu açıkça anlaşılıyorsa bu takdirde kanımızca kul-

lanılan ifadeler gerçek dışı olsa da bu madde kapsamında değerlendi-

rilmemelidir. Zira özellikle reklam hukuku ürün satışını arttırmak ve

pazarda bir yer edinmek, rekabette avantaj sağlamak gibi amaçlarla

belirli bir ölçüyü geçmemek kaydıyla gerçek dışı ve yanıltıcı bilgiyi

bünyesinde barındırır ve tolere eder. Bu nedenle “ÖSS garantili çalış-

ma CD’leri”, “Bu ürünlerle 1 haftada İngilizce konuşacaksınız” gibi

ifadeler abartı olup aynı zamanda, başarı üründen ziyade onu kulla-

nan kişinin performansına bağlıdır. Bu nedenle bu suç gündeme gel-

meyecektir. Fakat reklamlarda kullanılan vaadin gerçekleşmesi rek-

lam verenin iradesine bağlıysa aldatıcılık söz konusu olabilecektir. Söz

gelimi Reklam Kurulu Sudem Özel Eğitim San. Tic. Ltd. Şti’ye ait özel

bir sağlık meslek lisesine ait reklamlarda “…işim hazır…” ifadesinin

kullanılarak iş garantili eğitim verme vaadinin aldatıcı olduğuna ka-

rar vermiştir.

Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku, Mimoza Yayınları, İstanbul, 2015, s. 228.

Emrehan İnal, a.g.e., s. 94.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı Basın Bülteni, 15.04.2014

tarihli 223 sayılı toplantı tutanağı, Dosya No: 2014/324.