dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Ayhan DOLUNAY

377

Kişinin iradesinin vatandaşlığı kazanmak için tek başına yeterli

olduğu kazanım

“seçme hakkı”,

irade ve yetkili makamın olumlu kara-

rının gerekli olduğu kazanım

“yetkili makam kararı ile vatandaşlık kaza-

nılması (Telsik)”

olarak adlandırılabilmektedir.

Hukuki işlem sonucu vatandaşlık kazanılmasına, evlenme, evlât

edinme vb. hukuki işlemler neticesinde vatandaşlığın kazanılması ör-

nek gösterilebilirken, milletlerarası sözleşmeler ile vatandaşlık kaza-

nılmasına ise nüfus mübadeleleri örnek gösterilebilmektedir

Türk Hukukunda, 5901 sayılı TVK md. 9 uyarınca,

“Sonradan kaza-

nılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme

hakkının kullanılması ile gerçekleşir.”.

Kıbrıs Türk Hukukunda ise 25/1993 sayılı KYY md. 5, md. 7, md. 8

ve md. 9 uyarınca, vatandaşlık, yetkili makam kararı veya evlât edin-

me ile mümkün olmakta, ancak, Türk Hukukunda olduğu gibi, Kıbrıs

Türk Hukukundakinin aksine, seçme hakkı ile vatandaşlık kazanıl-

ması mümkün olmamaktadır.

Diğer yandan, Kıbrıs’ta sürdürülen müzakereler sonucunda, çö-

züme ulaşılması ve Federal bir devlet kurulması halinde, Kıbrıs Türk

vatandaşları ve Kıbrıs Rum vatandaşları, ayni zamanda, Federal Kıb-

rıs Devletine

de vatandaşlık bağı ile bağlanmış olacaklardır. Federal

Kıbrıs devleti vatandaşlığını telsik yolu ile kazanma hususunda ise,

süregelen müzakerelerde “1/4” oranı önerilmiştir. Buna göre, her dört

Yunan vatandaşına karşılık, bir Türk vatandaşı, telsik yolu ile Federal

Kıbrıs devleti vatandaşlığına alınabilecektir.

Doğan, s. 47.

“Federal Kıbrıs Devleti” ibaresi müzakere sürecinin, anlaşma ile sonuçlanması ve

iki bölgede, eş zamanlı olarak yapılacak referandumlarda, anlaşmanın onaylan-

ması halinde kurulacak devleti ifade etmek için kullanılmakta olup; kurulması

muhtemel devletin, resmi ismi olarak algılanmamalıdır.

1/4 ya da diğer bir ifade ile, her 80 Yunan vatandaşına karşılık, 20 Türk vatandaşı

şeklindeki oran, mevcut, KKTC nüfusu (yaklaşık, 220 bin kişi) ve GKRY nüfusu

(yaklaşık, 790 bin kişi) oranını korumaya yöneliktir. Buna göre, telsik ile vatandaş-

lığa alınma ile, bu oran değiştirilemeyecek, ancak, doğum, evlenme gibi hallerde,

vatandaşlığa alınma, oranlar ile zaten sınırlandırılamayacağı için, oranın ancak bu

şekilde vatandaşlık kazanımı ile değişebileceğini ifade etmek yanlış olmayacaktır.

Telsik yolu ile vatandaşlığa alınmada, kabulü muhtemel 1/4 oranı, mecvut nü-

fus oranına uygun olduğu için, kanaatimizce de, adil bir orandır. Diğer yandan,

belirtelim ki, söz konusu oran, sadece telsik ile vatandaşlığa alınma hususunda

değil, Yunan ve Türk vatandaşlarının, kamu personeli olarak istihdamında da uy-