69 / 473
Seçim Döneminde Cumhurbaşkanının Konuşmalarının Yüksek Seçim Kurulu Tarafından ...
68
bu düzenlemeyle seçimlerle ilgili tüm konularda hem idari hem de
yargısal karar verme yetkisini sadece seçim kurullarına bırakmıştır.
36
Seçim hukukunu ilgilendiren kararlara Anayasa eliyle tanınan
kesinlik
ve başka mercie başvurulamama
özelliği de bu özerk alanın korunmasını
sağlamak hizmeti görmektedir.
Özetlemek gerekirse, Anayasanın kurduğu sisteme göre, seçme ve
seçilme hakkı yargı organları olan seçim kurullarına emanet edilmiş-
tir. Hakkın kullanılmasına kurumsal bir güvence sağlamak amacını
taşıyan bu tercih, YSK kararlarına kesinlik tanınması ile tamamlan-
mıştır. Eğer YSK kararları, idari veya yargısal başka bir merciinin de-
netimine tabi olması istenseydi, böyle bir hükme yer verilmezdi.
AYM’nin yanıldığı diğer husus ise, 298 sayılı Kanun’un 132. mad-
desinde yer alan “hiçbir mercii” ifadesini, AYM’yi de kapsayacak şekil-
de değerlendirmesi ve bu sonucu Anayasa hükmüne genişletmesidir.
Gerçekten 79. maddenin ikinci fıkrası, YSK kararları aleyhine başka bir
mercie başvurulamamasını düzenlemektedir. Ancak, buradaki “mer-
ciin” hangi mercii olduğu, 298 sayılı Kanun hükmüne göre değil, Ana-
yasanın bütününe göre anlamlandırılması gerekmektedir.
“Mercii” kelimesi, Anayasanın birçok maddesinde rastlanılan
bir ifadedir
37
ve anayasa koyucunun, yargı kısıntısı getirdiği her du-
rumda, başvurulamayan merciin yargısal niteliğini ayrıca ve özel-
likle belirttiği görülmektedir. Örneğin, Anayasa’nın 105. maddesinin
ikinci fıkrasında, cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlarına ve
emirlerine karşı AYM dâhil
“yargı mercilerine başvurlama(yacağı)”
; keza
5982 sayılı Kanun’la değişik 159. maddesinde, HSYK’nın meslekten çı-
karma cezasına ilişkin olanlar dışında kalan kararlarına karşı, önceki
düzenleme ile aynı şekilde,
“yargı mercilerine başvurlama(yacağını)”
açık
şekilde düzenlemektedir. Keza Anayasanın diğer bazı maddelerinde
de mercii ifadesini tamamlayarak bunlara mahkeme niteliğini kazan-
36
79. maddenin gerekçesine bakıldığında da bu hükmün, “YSK kararlarının kesinliği
ve bunlara uyulması(nın) tereddütlere yol açtığı” düşüncesiyle getirilmiş olduğu
görülmektedir. Zafer Gören - Ömer İzgi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının
Yorumu, TBMM Basımevi, Ankara, 2002, s. 775.
37
1982 Anayasası’nda 38 kere merci kelimesi kullanılmıştır. Yalın halinin ilk kulla-
nımı Anayasanın 33. maddesinde, “mercii men edebilir, merciin kararı hakimin
onayına sunulur” şeklinde yer almaktadır. Te’mel hak ve özgürlüklere ilişkin dü-
zenlemeler içinde, m:17 yetkili mercii, m:19 yetkili merci.. yargı merci, 20., 21.,22.,
28., ve 29. maddelerde de yetkili mercii ifadesi kullanılmıştır.