205 / 497
Adi ve Resmi Senette Sahtelik İddiasının Hukuk Davalarına ve İcra Takiplerine Etkisi
204
Sahtelik iddiasının ve sahtelik davasının doğurduğu etkiler en çok
icra takipleri bakımından tartışma konusu olmuştur. Esasen genel ha-
ciz yoluyla takipte ödeme emrine itirazla birlikte icra takibi durduğu
için, daha ziyade hukuk mahkemeleri ile ceza mahkemeleri arasında
bekletici sorun kararı verilip verilmeyeceği meselesi öne çıkmaktadır.
Kanaatimizce, borçlunun suç ihbarında bulunduğu ve bunu takiben
ceza mahkemesinde sahtecilik davası açıldığı hallerde, itirazın kaldı-
rılması talebini inceleyen icra mahkemesi veya itirazın iptali davası-
na bakan genel mahkeme, ceza davasında verilecek kararın bekleti-
ci sorun yapılmasına karar verebilir. Şüphesiz bu karar somut olayın
özellikleri ve usûl ekonomisi ilkesi dikkate alınarak verilecektir. Asıl
sorun ise, alacaklının kambiyo senetlerine özgü takip yoluna başvur-
ması halinde ortaya çıkmaktadır. Zira borçlu takibin dayanağını teşkil
eden senedin sahte olduğunu ileri sürerek takibe itiraz ettiği takdir-
de, sahtelik iddiasının ne gibi sonuçlar doğuracağı hem doktrindeki
yazarlar arasında hem de Yargıtay’ın ilgili Daireleri arasında tartışma
konusu olmuştur. Bu tartışmanın temelinde ise, HMK.m.209 hükmü-
nün uygulama alanının hukuk davalarıyla sınırlı olup olmadığı mese-
lesi vardır. Kanaatimizce, bu soruna çözüm ararken Kanunun lafzının
yanında tarihsel yorum metoduna da başvurmak gerekir. Zira, adi
veya resmi senetlerde sahtelik iddiasında bulunulmasının sonuçları
ilk kez Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenmiş değildir. 1086
sayılı HUMK’da döneminde sahtelik iddiasının doğuracağı sonuçlar
HUMK.m.317 hükmünde düzenlenmiş ve bu maddenin uygulama
alanı konusunda da ciddi bir tartışma yaşanmamıştır. Sahtelik iddi-
alarıyla ilgili tartışma HMK.m.209 hükmünün yürürlüğe girmesiyle
birlikte ve bilhassa bu hükmün kambiyo senetlerine özgü takipte uy-
gulanıp uygulanamayacağı konusunda ortaya çıkmıştır. Hukuk Mu-
hakemeleri Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten beri Yargıtay 12.
ve 19. Hukuk Daireleri arasında bu konuda fikir ayrılığı mevcut olup,
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin son yıllarda içtihadını değiştirmesiyle
birlikte, bu düşünce ayrılığı daha da keskin bir hal almıştır. Yargıtay
12. Hukuk Dairesi yeni tarihli kararlarında, HMK.m.209 hükmünün
sadece hukuk davalarında uygulanacağına hükmetmektedir. Hal-
buki Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin kararlarında da belirtildiği gibi
HMK.m.209 hükmü gerek hukuk davalarında gerekse icra takiple-
rinde uygulanmalıdır. 1086 sayılı HUMK döneminde sahtelik davası