213 / 497
Karşı Dava
212
karşılık dava, mukabil dava, davayı mütekabile gibi çeşitli isimlerle
anılmaktadır.
Karşı davanın şartlarını incelemeye başlamadan önce, kanunun
anlam verdiği şekliyle bu davanın belirli sınırlamalar dâhilinde ka-
bul edildiği belirtilmelidir. Yani, teknik anlamda karşı davanın var-
lığından bahsedilebilmesi için, bu davanın inceleyeceğimiz şartları
haiz olması gerekmektedir. Aksi takdirde mahkemenin aynı dosya
ve esas numarasıyla inceleyip karara bağlayacağı bir karşı davadan
bahsedilemeyecek, farklı durumlar için bambaşka sonuçlar ortaya
çıkabilecektir.
Karşı davanın şartlarının herhangi bir ayırıma gidilmeksizin ince-
lenmesi mümkün olduğu gibi, usule ve esasa yönelik şartlar şeklinde
incelenmesi de mümkündür. Biz ikinci yöntemi tercih ederek bir ince-
leme gerçekleştireceğiz.
III. KARŞI DAVA AÇILABİLMESİNİN ŞARTLARI
A. Usule Yönelik Şartlar
1. Asıl Davanın Derdest Olması
Karşı dava, daha önce açılmış ve görülmekte olan asıl davaya kar-
şı, aynı mahkemede açılır.
4
Görülmekte olan davadan kasıt ise, açılmış
olan davanın henüz mahkeme kararıyla sonlandırılmamış olmasıdır.
5
Davanın herhangi bir nedenle son bulması (dava hakkında hüküm ve-
rilmiş olması, feragat, açılmamış sayılma, davanın geri alınması gibi)
halinde artık karşı dava açma olanağı kalkmış olacaktır. Burada dava-
nın şeklen derdest olmasının ise bir önemi olmayacaktır.
6
Medeni Usul Hukuku, Üçüncü Baskı, Ankara 2012, s. 269 – Hukuk Muhakmeleri
Kanunu’ndan önce karşılık dava olarak da isimlendirilmesine rağmen, artık karşı
dava teriminin kullanılması gerektiğine dair bkz. Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.
543 vd.
4
Kuru, s. 3890; İyilikli, s. 148; Karahacıoğlu/Parlar, s. 540; Baki Kuru/Ramazan
Arslan/Ejder Yılmaz, s. 525 Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 544.
5
Sungurtekin Özkan, s. 228.
6
Kuru, s. 3890 vd.; İyilikli, s. 148; Karahacıoğlu/Parlar, s. 540; Baki Kuru/Ramazan
Arslan/Ejder Yılmaz, s. 525 Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 544.
Zikredilen durumlar dolayısıyla hâkim asıl davadan elini çekmişse, davalının