dergi 123

Varşova ve Montreal Sözleşmelerinin Eş Zamanlı Uygulanması, Havayoluyla Yapılan ...

370

XI. SONUÇ

İncelediğimiz üzere ülkemizde havayoluyla yapılan yurt içi ve ulus-

lararası taşımalara farklı hükümler uygulanmaktadır. Hatta uluslararası

taşımalarda dahi taşıma sözleşmesinin tek yön veya gidiş dönüş olma-

sına ve gidilen ülkeye göre farklı hükümler uygulanabilmektedir. Yurt

içi taşımalara TSHK’nın Varşova Sözleşmesi ve onu değiştiren Lahey

Protokolünden alınan hükümleri uygulanırken, uluslararası taşımalara

taşıma sözleşmesinin tek yön veya gidiş-dönüş olmasına, gidilen ülkeye

ve bu ülkenin Varşova Sözleşmesi veya onu tadil eden protokollerinden

biriyle değişik hali veya Montreal Sözleşmesi’ne taraf olup olmamasına

bağlı olarak tespit edilecek Sözleşme uygulanacaktır. . Uluslararası taşı-

malardaki farklılık Varşova Sözleşmesine taraf olan tüm devletler Mont-

real Sözleşmesine taraf oluncaya kadar devam edecektir. Türkiye’de

yaşayanlar bakımından – çoğu Türk vatandaşı olan kişiler- uçak bileti

çoğu halde gidiş-dönüş olarak satın alındığından –diğer bir ifadeyle ta-

şıma sözleşmesi gidiş-dönüş olarak yapılmış olduğundan- pek çok halde

Montreal Sözleşmesi uygulama alanı bulacaktır; ancak ülkemizin ikili

havacılık anlaşmalarını, THY ve diğer Türk havayollarının sefer ağları-

nın ne kadar genişletmiş olduklarını ve ülkemize sefer yapan havayolla-

rının çeşitliliği dikkate alındığında Varşova Sözleşmesinin de uygulana-

cağı hallerin de azımsanmayacak ölçüde olduğu unutulmamalıdır.

TSHK’daki hükümler Varşova/Lahey Sözleşmesinden gelmekte-

dir. Gelişen ve değişen ihtiyaçlar karşısında Montreal Sözleşmesi Var-

şova/Sistemi’nin yerine geçmek üzere hazırlanmıştır. Montreal Söz-

leşmesi Varşova/Lahey sistemine dayanmakla birlikte yolcu ve yükle

ilgili bakımından çok daha avantajlı hükümler içermektedir. Her ne

kadar TSHK’nın 106’ıncı ve 124’üncü maddelerinde Türkiye’nin taraf

olduğu uluslararası sözleşmelerden söz etmekte ise de buradan anla-

şılması gereken Varşova Sözleşmesi, Lahey Protokolü ve 4 Numaralı

Montreal Protokolü’dür. Ayrıca Türkiye’nin taraf olduğu bu sözleşme-

ler ve protokoller TSHK’da hüküm bulunmayan hallerde uygulama

alanı bulur. Oysaki TSHK’da yolcu, bagaj ve yük için sorumluluk hü-

kümleri yer alır. Ayrıca Varşova Sistemi’nde o günden bu güne köklü

değişiklikler olmuştur.

Pek çok ülke Montreal Sözleşmesine taraf olunca Kanunların-

da gerekli düzenlemeleri yaparak Montreal Sözleşmesi hükümlerini

iç hukuklarına da almışlardır. Yük taşıma sözleşmeleri bakımından