dergi 123

Zorunlu Arabuluculğun Hukukun Temel İlkelerine Aykırılığı ve Uygulanabilirliğine Dair Sorunlar

484

bilgisinden öte, o tür uyuşmazlıkların çözümünde rol almış olmaklı-

ğından kaynaklı genel bilgisi daha belirleyici olacaktır.

Konuyu şöyle bir örnekle açıklamak kanımızca daha yararlı ola-

caktır: Bina yapımına ilişkin bir uyuşmazlıkta, -arabulucunun uyuş-

mazlığın teknik ayrıntılarına, imalatın hesaplanmasına bizatihi gi-

rişemeyeceği de gözetildiğinde- ayrıntılı teknik bilgi sahibi inşaat

mühendisi yerine, bu tür uyuşmazlıkların çözümünde bilgi ve dene-

yim sahibi bir hukukçunun, arabulucu sıfatıyla sağlayacağı katkı çok

daha fazla ve sonuca etkili olacaktır.

“Öte yandan, alternatif uyuşmazlık çözümleri konusunda kamu-

oyu bilinçlendirilir ve bu yolların, yargının yerine ikame edilmek is-

tenen yollar olmadığının sürekli bir biçimde altı çizilir, yararları da

açıkça ortaya konulmak suretiyle, bu yollara başvurulmasının özen-

dirilmesine ve teşvik edilmesine uygun bir ortam yaratılırsa, alter-

natif uyuşmazlık çözüm mekanizmalarının özüne de uygun olarak,

taraflar kendiliğinden bu mekanizmaları işletmek için istekli hale ge-

lecek ve bu suretle birçok sorun yargı önüne getirilmeden çözüme

kavuşturulacak, dolayısıyla yargının iş yükü de önemli ölçüde aza-

lacağı için, onun daha etkin ve daha verimli çalışması da sağlanmış

olacaktır”.

Arabuluculuk uygulamasının, amacına ve doğasına uygun bir şe-

kilde geliştirilmesinin bir önemli yolu da derdest davaların, yargıla-

ma aşaması gözetilmeksizin arabulucuya sevkinin sağlanabilmesidir.

Davanın açılması akabinde özellikle taraf beyanları ve deliller top-

landıktan sonra hakim, uyuşmazlığın arabulucu marifetiyle çözülme

şansını gerçekçi bir şekilde tartma şansına sahip olacaktır. Kimi za-

man da yargılamanın ileri aşamasında böyle bir şansın güçlendiğini

fark etmek mümkün olur. İşte bu gibi durumlarda hakimin, gerekirse

asıl tarafları da davet edeceği bir duruşmada, tarafların arabulucuya

müracaat etmelerini kolaylıkla tavsiye ve telkin edebilmesi için gerekli

mevzuat değişiklikleri yapılmalıdır. Hukuk teorisyenleri ve uygulayı-

cılarının katılımı ile gerçekleştirilecek ayrıntılı bir mevzuat çalışması

sonucunda, bu sevk mekanizmasının kolaylaştırılarak kurumsallaştı-

rılması mümkündür.

SühaTanrıver, age. s. 154