228 / 561
TBB Dergisi 2016 (124)
Fahri Gökçen TANER
227
Mahkemenin iptal kararına bakıldığında kararda yer alan tüm
tespitlerin yetişkinlere ilişkin olduğu görülmektedir. Biz bu noktada
esas olarak kararın bir bütün olarak yerinde olup olmadığını değil,
çocuklar bakımından yarattığı sonuçları tartışmak istiyoruz. Ancak şu
hususların da kısaca ifade edilmesinde yarar olduğu düşüncesindeyiz:
Kararda benimsenen kişilerin
“herhangi bir dini tören veya nikâh ol-
maksızın fiilen birlikte yaşamaları ve çocuk sahibi olmalarına ceza verilmezken,
kişilerin dini inançları gereği evlenmenin dinsel törenini yaptırmalarının suç
olarak düzenlenmesi
” ölçülü değildir yaklaşımı son derece sorunludur.
9
Zira herkes tarafından bilindiği üzere dini nikah öncesi resmi nikahın
şart koşulması, toplumun tek eşliliğe yönlendirilmesi ve bu bağlamda
kadınların evlenmekle edineceği hakları teminat altına amacı taşıyor-
du.
10
Bu kuralla amaçlanan, yüzyıllardan beri dini nikahı kabullenen
topluma, bu alışkanlığını terk ettirmek ve bunun yerine medeni nikah
yapma alışkanlığını yerleştirmekti.
11
Ayrıca söz konusu hükmün dini
nikah örtüsü altında, cinsel saldırı ve cinsel istismar fiillerini önleyici
bir etkisi olduğunu da unutmamak gerekir.
12
Eğer Türkiye’de kadınlar
bakımından artık böyle bir teminatı gereksiz kılacak düzeyde eşitlik-
çi bir toplumsal yapının oluştuğu savunuluyorsa, bu husus sosyolojik
tespitlerle gerekçelendirilerek açıklanmalıdır.
Ancak 15 yaşından küçük çocukların evlendirilmeye çalışıldığı ve
bundan doğan sorunların Anayasa Mahkemesi’ne ceza kanununun bir
hükmünü iptal ettirdiği bir ülkede, bizim gözlemimiz daha o nokta-
ya varmak için, çok yol kat edilmesi gerektiği yönündedir. Dolayısıyla
verilen karar, yetişkinler bakımında da sorunlar doğuracaktır ve isa-
betsizdir.
13
Kanımızca bu iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi ve
kanun koyucuya en azından çocuklar bakımından evlenmenin dinsel
törenini yapmayı yasaklayan bir düzenleme hazırlığı için süre tanın-
9
Mahkemenin ölçülülük ilkesine esas aldığı iki ölçütün birbiriyle ilgisiz olduğu ve
bu bağlamda ölçüyü kaçırdığı yönündeki haklı tespitler için bkz Coşkun Özbu-
dak,
Türkiye Barolar Birliği Dergisi
, Y. 2015, S. 121, s. 104-107.
10
Ayşe Nuhoğlu, Aile Düzenine Karşı Suçlar, İstanbul 2009, s 49; Durmuş Tezcan-
Mustafa Ruhan Erdem-Murat Önok, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 12. Bası,
Ankara 2015, s. 865.
11
Erman-Özek, s. 199. Kanunla amaçlananın ülkede tek bir evlenme düzenini ge-
çerli kılmak olduğu yönünde bkz. Zeki Hafızoğulları - Muharrem Özen, Topluma
Karşı Suçlar, Ankara 2012, s. 379.
12
Tezcan-Erdem-Önok, s. 865.
13
Tezcan-Erdem-Önok, s. 865, 867 ve 868.