289 / 561
Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...
288
bu açıklamalar ışığında, kanunen bulunması zorunlu kişiler hazır bu-
lunmadan, tutanağa bağlanmadan veya bağlansa da arama işlemine
katılan ve hazır bulunanlarca imzalanmadan, aramada bulunması
engellenemeyen kişiler engellenerek, aramaya ilişkin belgeler istem
halinde ilgiliye ibraz edilmeksizin, aramanın amacı hakkında bilgi ve-
rilmesi gereken hallerde bilgi verilmeden veya eksik veya yanlış bilgi
verilerek ve ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilen arama işlemi hukuka
aykırı bir nitelik taşıyacaktır.
E. Aramadan Tesadüfen Elde Edilen Deliller
Hukuka uygun olarak yürütülen bir bilgi toplama faaliyeti esna-
sında elde edilen ancak, soruşturma konusu suçla bir ilgisi olmayıp bir
başka suçun ispatına yarayan deliller tesadüfen elde edilen delillerdir.
Bir delilin tesadüfen elde edilen bir delil olarak kabul edilebilmesi için
gerekli şartlar; aramanın hukuka uygunluğu, elkoymanın
mümkün
olması ve diğer suç bakımından basit suç şüphesinin varlığıdır.
136
Aynı zamanda, tesadüfen elde edilen deliller bakımından aramada
orantılılık ve dürüst işlem ilkesi mutlaka göz önünde bulundurulma-
lıdır. Bu çerçevede arama konusu dışında kalan bir şey aranmamalı,
aramanın başlangıcında öngörülmeyen sürpriz bir bulma söz konusu
olmalıdır.
137
Burada esas sorun, tesadüfen elde edilen bu bilgilerin de-
ğerlendirilip değerlendirilmeyeceğidir. Öncelikle hukuka aykırı arama
sonucunda tesadüfen elde edilen delillerin, tesadüfen ortaya çıkan di-
ğer suç açısından da kullanılmaması gerektiğini ifade etmek gerekir.
138
Hukuka uygun gerçekleştirilen bir arama işlemi sırasında, soruşturma
veya kovuşturma konusu dışında bir suçun işlendiği şüphesini uyan-
dıracak delil elde edilirse, bu delilin ceza muhakemesinde kullanılıp
kullanılamayacağı hususu CMK’nın 138. maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre, arama veya elkoyma koruma tedbirlerinin uygulanması
sırasında, yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi ol-
mayan ancak, diğer bir suçun işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir
delil elde edilirse; bu delil muhafaza altına alınır ve durum Cumhuri-
yet Savcılığına derhâl bildirilir.
Hırsızlık suçundan şüphelinin evinde
136
Özbek ve Diğerleri, s. 400.
137
Özbek ve Diğerleri, s. 401.
138
Hakeri-Ünver, s. 413.