297 / 561
Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...
296
18.6.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
6545 sayılı Kanun’un 70. maddesiyle 141. maddeye aşağıdaki fıkralar
eklenmiştir:
“(3) Birinci fıkrada yazan hâller dışında, suç soruşturması veya
kovuşturması sırasında kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk hâlleri
de dâhil olmak üzere hâkimler ve Cumhuriyet savcılarının verdikleri kararlar
veya yaptıkları işlemler nedeniyle tazminat davaları ancak Devlet aleyhine
açılabilir.(4) Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı
hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan hâkimler ve Cumhuriyet sav-
cılarına bir yıl içinde rücu eder.”
Buna göre, 141/1. maddesi kapsamı dışında kalan hâkim ve savcı-
ların hukuka aykırı şekilde arama kararı veya emri verdikleri hallerde
de tazminat isteminde bulunulabilecektir. Maddede tazminat sorum-
luluğu devlete yüklenmiş olmakla birlikte, maddenin 4. fıkrasında
devletin rücu olanağı düzenlenmiştir. Ancak 6545 sayılı Kanun deği-
şikliği ile hâkim ve savcılar dışındaki kamu görevlilerine rücu imkânı
ortadan kaldırılmıştır. Bu durum Anayasa’ya aykırılık teşkil etmekte
olup özellikle maddede belirtilen ihlallerin kolluk tarafından gerçek-
leştirdiği hallerde de rücu mümkün olmalıdır.
151
Rücu uygulamasına
işlerlik kazandırmak hukuka aykırı yöntemlere başvurulmasının en-
gellenmesi açısından önemli bir adım olarak görülmelidir.
Ceza hâkimleri ve Cumhuriyet savcıları hakkında açılmış derdest
olan davalar hakkında ise 5320 sayılı Kanun’a geçici madde eklenmiş;
bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce suç soruşturması ve ko-
vuşturması sırasında yapılan her türlü işlem veya alınan karar nede-
niyle hâkimler ve Cumhuriyet savcıları hakkında hukuk mahkemele-
rinde açılan ve hâlen derdest olan tazminat davasına ilişkin dosyaların
mahkemesince, Yargıtay incelemesinde bulunan dosyaların ise esası
incelenmeksizin ilgili dairece yetkili ağır ceza mahkemesine gönderi-
leceği ve bu davaların ağır ceza mahkemelerince, CMK’nın 141. ve de-
vamı maddeleri uyarınca Devlet aleyhine yürütülmek suretiyle karara
bağlanacağı düzenlenmiştir.
152
151
Hakeri-Ünver, s. 512.
152
“Somut olayda davacı, 26.02.2013 tarihli dilekçe ile ihbar edilen asliye ceza mah-
kemesi hakiminin infaz aşamasında usule aykırı işlemler yaptığını iddia ederek
manevi tazminat istemiştir. Dava açıldığı sırada yürürlükte olan yasa hükümleri,
karar verildikten sonra yürürlükten kaldırılmış, ayrıca görevli mahkeme hakkın-
da yukarıda belirtildiği üzere düzenlemeler yapılmıştır. Bu nedenle görev konusu