436 / 561
TBB Dergisi 2016 (124)
Hakan ALBAYRAK / Serkan AĞAR
435
GİRİŞ
“
Kaçakçılık, sonuçları duyurulmayan milli bir spordur
.”
Honere Bostel
Borçlunun kendi mal ve hakları üzerinde tasarrufu konusunda
hacizden veya iflâstan önce herhangi bir sınırlama yoktur.
4
Bu nedenle,
bazen borçlular, mallarına haciz konulması veya iflâs kararı verilmesi
ihtimali bulunan durumlarda, çoğu kez alacaklılardan mal kaçırmak
için şüpheli birtakım tasarruflarda bulunurlar.
5
Yapılan bu tasarruflar,
kural olarak, geçerlidir. Ancak bu şüpheli tasarruflardan sonra borçlu-
nun alacaklıları, borçlunun mallarını haczettirmek istedikleri zaman
ya hiç mal bulamazlar veya çok az mal bulurlar ve bu nedenle ala-
caklarını temin edemezler ise, alacaklının alacağını karşılayamaması
sorunu ile karşılaşılır.
6
İptal davasının amacı, borçlunun, haciz veya
iflâstan önce yapmış olduğu ve aslında geçerli olan tasarruf işlemle-
ri ile malvarlığından uzaklaştırdığı mallardan, bunlar sanki borçluya
aitmiş gibi, alacaklıların tatmin edilmesini sağlamaktır.
7
Ancak iptal
davası, dava konusu mala ilişkin ayni bir dava olmayıp, şahsi (kişisel)
bir davadır. Eş anlatımla bu dava ile malın mülkiyetinin, davalıdan
(üçüncü kişiden) alınarak, borçluya ait olduğuna (geri dönmesine) ka-
rar verilmez; sadece alacaklı, malın bedelinden alacağını (kişisel hak-
kını) alma yetkisini elde eder.
8
Tasarrufun iptali davası yalnızca özel hukuktan kaynaklı alacak-
lar için değil, aynı zamanda amme borcundan doğan alacaklar bakı-
4
Pekcanıtez H./Atalay O./Özkan-Sungurtekin, M./Özekes M.: İcra ve İflâs Hu-
kuku, Ankara 2012, s.839; Kuru B. / Arslan R. / Yılmaz E.: İcra ve İflâs Hukuku,
Ankara 2013, s. 611.
5
Kuru/Arslan/Yılmaz, İcra ve İflâs Hukuku, s. 611; Pekcanıtez/Atalay/Özkan-
Sungurtekin/Özekes, s. 839.
6
Kuru B.: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, Ankara 2004, s. 1195.
7
Kuru, İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, s. 1196.
8
Kuru, İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2004, s. 1196. “Kabule göre de; İİK’nun 283.
maddesi hükmü gereği, tasarrufun iptali davası sabit olduğu takdirde, davacı ala-
caklı bu davaya konu teşkil eden mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını alma yet-
kisini elde eder ve davanın konusu taşınmaz ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki
kaydın tahsisine mal olmadan o taşınmazın haciz ve satılmasını isteyebilir kuralı
konmuştur. Bu takdirde mahkemenin tapu kaydının iptali ile borçlu adına tapuya
tescili, usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.” 15. HD. 06.02.1997,
175/680, YKD 1997/7, s. 1103, naklen; (Pekcanıtez/Atalay/Özkan- Sungurtekin/
Özekes, s. 839)
.