439 / 561
Tasarrufun İptali Davalarının Kamu İcra Hukuku ve Genel İcra Hukuku Çerçevesinde Özel...
438
açan, eş anlatımla mal kaçırma sayılan hukuki tasarrufların önlen-
mesine ilişkindir.
23
Bunlar arasında; ihtiyatî tahakkuk, ihtiyatî haciz,
amme borçlusundan teminat istenmesi, amme alacaklısı lehine tanı-
nan rüçhan hakkı, amme borçlusunun amme alacağını ödemekten
kaçınmasına ilişkin bazı hukuki işlemlerinin iptal edilmesi bulunur.
Amme alacaklarının tahsiline ilişkin olarak özel bir kanunun
gerekip gerekmediği tartışmalıdır.
24
Bu soruya vergi hukukçuları ve
medeni usul hukukçuları farklı yaklaşırlar. Vergi hukukçularına göre,
devletin amme hukukundan kaynaklı alacakları için 6183 sayılı Ka-
nun hükümleri gerekli ve zorunludur.
25
Zira alacağın niteliği farklıdır.
İİK’na tâbi alacaklar özel hukuk ilişkisinden kaynaklandığı halde 6183
sayılı Kanun’a göre takip ve tahsil edilen alacaklar kamu hukuku iliş-
kisinden doğar. Bu nedenle devletin varlığı için zorunlu olan amme
alacaklarının tahsili tehlikeye girmemelidir. Kaldı ki tarafların hukuki
durumları da farklıdır. Genel icra hukukunda taraflar eşit statüde ol-
dukları halde kamu icra hukukunda alacaklı devlet, il özel idareleri ve
belediyeler olup, amme alacağı diğer alacaklardan üstün niteliktedir.
26
Ayrıca kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesi gereği, devletin vergi ge-
lirine sürekli ihtiyaç duyması nedeniyle tahsil işleminin etkin ve hızlı
bir şekilde yapılması şarttır. İİK, bu etkinliği ve hızı sağlayamaz.
27
Medeni usul hukukçuları ise, genel olarak, amme alacakları ile
özel alacaklar arasında derece ilişkisinin olmaması gerektiğini sa-
vunurlar.
28
Buna göre; amme alacakları için ayrı bir kanun olmama-
23
Karakoç, Y.: Kamu İcra Hukukunda Tasarrufun İptali Davası, Prof. Dr. Mualla
Öncel’e Armağan 2009, (s. 375-426), s. 376.
24
Bu tartışmalar için bkz; Kumrulu, A.: Vergi İcra Hukukuna Kuramsal Bir Yakla-
şım, Prof. Dr. Akif Erginay’a 65. Yaş Armağanı (s. 647-668), Ankara 1981, s. 651;
Üstündağ, S.: İcra Hukukunun Esasları, İstanbul 2004, s. 15-22; Arslaner, H.: 6183
sayılı Kanun Kapsamında Kamu Alacaklarının Haciz Yolu ile Tahsili. Ankara 2010,
s. 111 vd.; Çiftçi, P.: Menfaat Dengesi Çerçevesinde Genel İcra Hukuku ile Kamu
İcra Hukukunun Karşılaştırılması,
Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
,
İzmir 2010, ,C.12, s. 313-379, s. 327 vd.
25
Kumrulu, s. 652.
26
Gerçek, A.: Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku. Bursa 2010, s. 18.
27
Kumrulu, s. 648; Karakoç, Y.: Genel Vergi Hukuku, Ankara 2014, s. 579; Karakoç,
Y.: Kamu Alacaklarının Tahsili: Kamu İcra Hukuku,
Vergi Sorunları Dergisi
(s. 116-
135), Ankara 2001, S. 153, s. 116; Öncü, K.: Vergi Hukukunda Tasarrufun İptali
Davaları. Ankara 2012, s. 22.
28
“Bir alacak cebrî icra yolu ile tahsili kabil hale gelince, bunun tezelden ve az mas-
rafla tahsili Devletin vazifesidir. Bunun için alacağın mahiyeti, yani amme veya
hususî hukuk alacağı ile içtima edince amme menfaati mülâhazası ile imtiyazlı