60 / 561
TBB Dergisi 2016 (124)
Doğa ELÇİN
59
larda yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve
meslekler için yapılan başvurular değerlendirme yapılmaksızın işlem-
den kaldırılır. Bakanlığa çalışma izin başvurusu için; sağlık meslek
mensuplarının Sağlık Bakanlığından, eğitim meslek mensuplarının
ise Milli Eğitim Bakanlığından veya Yükseköğretim Kurulu Başkan-
lığından ön izin almaları gerekir. Ön izin belgesi olmayan başvurular
değerlendirme yapılmaksızın işlemden kaldırılır (m.6).
Geçici koruma sağlanan yabancılara çalışma iznine başvuru hak-
kı verilmesinde, Geçici Koruma Yönetmeliği’nin 24 üncü maddesi uya-
rınca yabancının kalmasına izin verilen iller esas alınır. Kamu düzeni,
kamu güvenliği ya da kamu sağlığı yönüyle çalışma izni verilmesinde
sakınca görüldüğünün İçişleri Bakanlığınca bildirildiği illerde çalış-
ma izni verilmesi, Bakanlıkça durdurulur. Bu illerde, verilmiş çalışma
izinleri uzatılmaz. Ancak, yabancının bu ilde kalma hakkı devam edi-
yorsa, önceden verilen ve geçerliliği devam eden çalışma izinleri, sona
erdiği tarihe kadar kullandırılır (m.7).
Çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde, işyerinde çalı-
şan Türk vatandaşı sayısı üzerinden sektör ve illere göre açık iş ve işe
yerleştirmeler dikkate alınarak Bakanlıkça, geçici koruma sağlanan
yabancı istihdamı kotası değişen oranlarda uygulanabilir. Üçüncü fık-
ra hükmü saklı kalmak üzere, çalışma iznine başvurulan işyerinde ça-
lışan geçici koruma sağlanan yabancı sayısı, işyerinde çalışan Türk va-
işin süresine göre belirli bir işyeri ya da işletmede ve belirli bir meslekte, yalnız bu
işe münhasır kalmak kaydıyla iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki geliş-
meler, istihdama ilişkin sektörel, coğrafî ve ekonomik konjonktür değişikliklerini
dikkate alır. Bu değerlendirme kriterleri çerçevesinde, Kanunun 12 nci maddesine
göre Bakanlığın yapacağı değerlendirmelerde dikkate alınmak üzere; Türkiye’nin
taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerin hükümleri de dikkate alınmak
suretiyle; Türkiye İş Kurumu tarafından periyodik olarak dört haftalık sürelerde,
il bazında “yabancıların istihdamının uygun görülmediği iş ve meslekler” Bakan-
lığa rapor olarak bildirilir. Periyodik dönemler dışında olabilecek değerlendirme-
lerini de, dört haftalık raporları beklemeden ayrıca bildirirler. Bakanlık, ülke için-
den istihdam yerine yabancı istihdamı için yapacağı değerlendirmede, başvuru
sırasında istenecek belgelerin yanı sıra, yabancının istihdamını haklı kılacak, işin
özel niteliği ile yabancı personelin bonservis, referans mektubu, görevlendirme
yazısı ya da kabul yazısı gibi yetkili makamlarca onaylı bilgi ve belgeleri de dikka-
te alarak karar verir. Bakanlık üçüncü ve dördüncü fıkrada belirtilen değerlendir-
mesine esas olmak üzere anılan kuruma başvuru ile ek bilgi ve evrakları ileterek
de görüşlerini alabilir.