125

İş Yargısında İstinaf Kanun Yolu

190

yapılan yargılama baştan sona tekrarlanmaz; yalnızca gerekli görü-

len hususlarda vakıalar yeniden incelenerek karar verilir.

Hukuk

Muhakemeleri Kanunu ile kabul edilen istinaf modeli, dar anlamda

istinaftır.

İstinaf kanun yolunda, ilk derece mahkemelerinin nihaî kararları,

hem maddî vakıalara ve delillere uygunluk hem de hukuka uygunluk

açısından incelenmektedir. Bu çerçevede, istinaf incelemesini yapan

bölge adliye mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını yerinde bul-

mazsa, kanunda belirtilen şartlar altında, kendisi yeniden bir yargıla-

ma yapıp karar verebilmektedir (HMK m. 359).

İstinaf kanun yolu, öncelikle daha güvenceli bir yargılama yapıl-

masını sağlayacaktır.

Zira, ilk derece mahkemesi kararlarına karşı, şu

anda yapılmakta olan tek dereceli kontrol ve denetim mekanizması

yerine, iki dereceli bir kontrol mekanizması oluşturulacaktır. Bir ka-

rarın iki ayrı üst yargı organınca denetlenmesi, daha sağlıklı ve doğru

karar verilmesi imkânını artıracaktır. Ayrıca, istinaf aşamasında sade-

ce denetimle yetinilmeyip aynı zamanda, gerektiğinde yeniden yargı-

lama yapılması imkânının olması, kararların daha sağlıklı verilmesini

sonucunda taraflara ilk derece mahkemesi önünde toplanan dava malzemesini

tamamlama ve yenileme imkânı verilmiş olmaktadır. Tam istinafta, bölge ad-

liye mahkemesi ilk derece mahkemesinin kararını hukukî ve usûlî açıdan de-

netlemekle kalmaz, esas bakımından da inceler.” bkz. Deren-Yıldırım Nevhis,

“Teksif İlkesi Açısından İstinaf”, İstinaf Mahkemeleri, Uluslararası Toplantı 7-8

Mart 2003, Ankara 2003, s. 268; aynı yönde bkz. Alangoya/Yıldırım/Deren-

Yıldırım, s. 508. Aynı yönde bkz. Akil Cenk, İstinaf Kavramı, Ankara 2010, s. 262.

Yılmaz- İstinaf, s. 22; Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 635; Akkaya, s. 102. Deren-

Yıldırım’ın sınırlı istinaf olarak adlandırdığı bu istinaf türü, ilk derece mah-

kemesi kararının, daha nitelikli bir mahkeme tarafından denetlenmesi işlevini

görmektedir. “Sınırlı istinafın konusu, ilk derece mahkemesi hâkiminin altla-

ma faaliyeti, yeni onun dava malzemesine yönelik değerlendirmesi ve nihayet

hukukî normlara vakıaları altlamasının kanuna uygunluğunun denetlenmesi-

dir.” Deren-Yıldırım-İstinaf, s. 269; aynı yönde bkz. Alangoya/Yıldırım/De-

ren-Yıldırım, s. 509; Akil, s. 263.

Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 636; Deren-Yıldırım-İstinaf, s. 269; Alangoya/Yıl-

dırım/Deren-Yıldırım, s. 509. Tanrıver, getirilen modelin hukuka uygunluk

denetimine ağırlık vermesi, vakıalara uygunluk denetimine son derece sınırlı

tutması gerekçesiyle, bu modelin istinaftan ziyade genişletilmiş temyize ben-

zediği görüşündedir; bkz. Tanrıver Süha, “Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanu-

nunda Değişiklik Tasarısına Göre İstinaf Derecesi-Tartışmalar”, Medenî Usûl

ve İcra İflâs Hukukçuları Toplantısı II, Ankara 2007, s. 46-47; Akkaya, s. 102-103.

Yıldırım Kâmil, Hukuk Devletinin Gereği: İstinaf, İstanbul 2000, s. 1 vd; Akil, s. 40;

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 592; Tanrıver Süha, Medenî Usûl Hukuku Cilt 1,

Ankara 2016, s. 213.