125

TBB Dergisi 2016 (125)

Mehmet ALKAN

299

AT anlaşmasının AB’nin Çalışma Usulleri Hakkındaki Anlaşma-

sının 263.madde, 3.fıkra hükmüne tekabül eden 230.madde, 4.fıkrası ile

yapılan karşılaştırma, AT anlaşmasının 230.madde, 4.fıkrasında öngö-

rülen gerçek ve tüzel kişilerin tüzük görünümlü tasarrufların iptaline

ilişkin dava yetkisinin 263.madde, 3.fıkra tarafından üstlenilmediği,

bu hükmün AT anlaşması 230.madde, 4.fıkrasına tamamen yabancı

yeni bir düzenleme

ile ikâme edildiği görülmektedir. AB’nin çalışma

usulleri hakkındaki anlaşmanın 263.madde, 3.fıkrasında öngörülen

düzenleme, gerçek veya tüzel kişilerin 1. ve 2.fıkrada yer alan koşullar

altında bundan böyle, kendilerini doğrudan etkileyen ve icra önlemi

gerektirmeyen tüzük karakterli hukuki tasarruflar aleyhine iptal da-

vası açabilmesini öngörmektedir.

Ortaya çıkış tarihçesi itibariyle “hot summer 2002” ve Avrupa

Anayasa tasarısının III-365.maddesine istinat eden bu yenilik önem-

li hukuki tereddütlere ve herşeyden önce tüzük karakterli hukuki

tasarruflar kavramı bağlamında yoğun görüş farklılıklarına neden

olmuştur. Divanın 3.10.2013 tarihli Inuit Tapiriit Kanatami davası bağ-

lamında verdiği kararla yargı olarak tereddüt konusu kavrama açıklık

getirme olanağına sahipken

nezdinde açılan bu dava vesilesi ile ger-

çek ve tüzel kişilerin bireysel haklarının merkezi olarak korunmasını

güçlendirecek adım atmaması eleştiri konusu olmuştur.

AB’nin çalışma usulleri hakkındaki anlaşmanın 263.madde, 3.fık-

rasının ortaya çıkış tarihçesi kısmen AB yargısının Unión de Pequenós

Agricultores

davalarında verdiği kararlara, kısmen kanun sözcüsü

Jacobs’un bu davalarla ilgili özellikle 21.03.2002 tarihli talebinin izle-

rini taşıyan hot summer 2002’ye istinat etmektedir. Söz konusu dava-

larda bir taraftan ilk derece mahkemesi ve kanun sözcüsü Jacobs ara-

sında ortaya çıkan uyuşmazlık, diğer taraftan ilk derece mahkemesi

ve Divan arasında ortaya

çıkan uyuşmazlık, AT anlaşması 230.mad-

EuGH, 3.10.2013, Rs.C-583/11 P (Inuit Tapiriit Kanatami u.a/Europäisches

Parlament und Rat der EU; Rudolf Streinz, Individualrechtsschutz im

Kooperationsverhältnis, EuZW 2014, s.17 vd.)

EuG, Rs. T-173/98 [Unión de Pequenós Agricultores/Rat der EU) Slg. 1999, II-

3357 vd: EuGH, Rs. C-50/00 P (Unión de Pequenós Agricultores/Rat der EU) Slg.

2002, I-6677 vd. ve Jégo-Quéré (EuG, Rs. T-177/01 (Jégo-Quéré/Kommission)

Slg. 2002, II-2365 vd.: EuGH, Rs. C-263/02 P, (Komission/ Jégo-Quéré) Slg. 2004,

I-3425 vd.)