

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin İnsan Hakları ve Terörle Mücadele Hakkındaki ...
304
uygulama ve değerlendirme kriterlerinde bir değişiklik getirilmediği
gerekçesiyle reddetmiştir. Divan, temyiz kararında davacıların üçün-
cü gerekçe bağlamında gündeme getirdikleri Birlik temel haklarıyla
ilgili soruları cevaplandırılmasından imtina etmemiştir. Temyiz baş-
vurusunda, davacılar ilk derece mahkemesinin 6 Eylül 2011 tarihli
Inuit kararı bağlamında 263.madde, 3.fıkraya ilişkin yaptığı yorumun
Avrupa Temel Haklar Şartının 47.maddesinin ve AİHK’nın 6.maddesi-
nin ve 13.maddesinin ihlâline yol açtığını iddia etmiştir. Bu gerekçe de
kanun sözcüsünün önerisine uygun olarak uzun tartışmalar ertesinde
reddedilmiştir. Divan bu çerçevede 263.madde, 3.fıkrada düzenlenen
iptal davası yanısıra, 267.maddede düzenlenen önkarar davasının ve
277.maddesinde düzenlenen hukuka aykırılık definin, bireylerin mer-
kezi hak himayesinin 263.madde, 3.fıkra üzerinden açılan iptal davası
ile sağlanamaması durumunda, Birlik hukuku seviyesinde Birlik hu-
kuk tasarruflarının hukuka uygunluğunun denetim veya incelemesi
bakımından taşıdığı öneme işaret etmiştir.
Avrupa Temel Haklar Şartının 47.maddesinin anlaşmalarda ön-
görülen hakları koruma sistemini ve özellikle Birlik mahkemeleri
nezdinde açılan davalarla ilgili kuralları değiştirme amacının bulun-
madığı gözardı edilmemelidir. AB’nin çalışma usulleri hakkındaki an-
laşmanın 263.madde, 3.fıkrasında öngörülen dava açma koşullarının
Divanın görüşüne göre üye devletler tarafından temel haklara etkin
yargısal teminat sağlanması mükellefiyeti ışığında yorumlanması ge-
rekmektedir. Bu yorum yaklaşımı anlaşmada öngörülen dava açma
koşullarının devam ettiğini ortaya koymaktadır. Divan ulusal mah-
kemelerin AB’nin hakları koruma sistemi çerçevesinde sahip olduğu
önemli role ve üye devletlerin AB anlaşmasının 19.madde, 1.fıkrası
muvacehesinde etkin hukuki teminat sağlamaya matuf gerekli huku-
ki önlemler alma mükellefiyetine istinaden, Birlik yasama tasarrufun-
dan etkilenen her gerçek yahut tüzel kişinin doğrudan hiçbir sınıra
tabi olmadan Birlik yasama tasarruflarına karşı iptal davası açma ola-
nağının bulunmadığı sonucuna varmıştır
9
.
9
EuGH, 3.10.2013, Rs. C-583/11 P (Inuit Tapiriit Kanatami u.a./Europäisches Par-
lament und Rat der EU, Rn.105