125

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin İnsan Hakları ve Terörle Mücadele Hakkındaki ...

300

de, 4.fıkrası muvacehesinde gerçek ve tüzel kişilerin AT-AB normatif

hukuk tasarruflarına karşı dava açma önkoşulu olarak kabul edilen

1963 tarihli Plaumann formülünde yer alan bireysel etkilenme kriteri-

nin Birlik temel hakkı olarak kabul edilen etkin hukuki himaye hakkı

ışığında yeniden yorumlanarak, başarısız mütalâa edilen AB bireysel

hak himayesinin telafi edilmesinin mümkün olup olmadığının, diğer

bir ifade ile gerçek ve tüzel kişilerin haklarının üye devletlerin mah-

kemeleri tarafından dezentral hukuki himayesi yerine AB hukuku

üzerinden merkezi koruma gerekliliğinin bulunup bulunmadığının

tartışılmasına yol açmıştır.

Bu bağlamda Jacobs ve ilk derece mah-

kemesi eski “dar” Plauman formülüne istinat eden AT anlaşmasının

230.madde, 4.fıkrasında yer alan bireysel etkilenme kriterini bireysel

hakları temin edecek bir yorumla ikâme etme yahut değiştirme gi-

rişimi yapmış ise de, bu girişim her iki davaya ilişkin kararın Divan

nezdinde temyiz edilmesi ile akamete uğramıştır.

Divan Unión de

Pequenós Agricultores kararında AT anlaşmasının 230.madde, 4.fıkra-

sını Birlik temel haklarına uygun yorumlama olanağını kullanmamış

ve bu yönde bir adım atılmasının anlaşmaları değiştirmekle yetkili

AB-üyelerine ait olduğunu kabul etmiştir.

Gerçek ve tüzel kişilerin haklarının AB’nin hukuki tasarrufları-

na karşı merkezi olarak korunması yaklaşımı üye devletlerin kimileri

tarafından ve Avrupa için anayasa hazırlayan Anayasa Konvansiyo-

nu tarafından benimsenmiştir. Gerekli yahut uygun kabul edilen AT

anlaşmasının 230.madde, 4.fıkra değişikliğinin kapsamı bağlamında

bireysel dava açma olanağını bir kısım Konvansiyon üyesinin genel

geçerliliğe sahip tüm Birlik hukuk tasarruflarını içerecek şekilde ge-

nişletilmesini kabul etmesine karşılık, diğer bir kısım Konvansiyon

üyesinin dar bir yaklaşımla yasama karakteri olmayan hukuki tasar-

Plaumann formülüne göre bir gerçek yahut tüzel kişinin kendini muhatap alma-

yan tasarruftan bireysel olarak etkilendiğinin kabul edilmesi için o kişinin hukuki

statüsünün kişinin taşıdığı muayyen özellikler yahut onu diğer kişilerden ayıran

koşullar nedeniyle, tasarrufun muhatabı gibi etkilemesi kaydıyla kabul edilmesi

mümkündür (bknz.: EuGH, Rs.25/62 (Plaumann/ Komission), Slg. 1963, 213,238)

EuGH, Rs. C-50/00 P (Unión de Pequenós Agricultores/Rat der EU) Slg. 2002,

I-6677 vd.; EuGH, Rs. C-263/02 P (Kommission/ Jégo-Quéré) Slg. 2004, I-3425 vd.)

krşt.: EuGH, Rs. C-50/00 P (Unión de Pequenós Agricultores/Rat der EU),

Slg.2002, I 6677, Rn.45