Sayi126

Bilinçli Taksir Üzerine Bir Değerlendirme

116

içeriyorsa, bunlara uyulması halinde ortaya çıkan zararlı netice taksir-

li sorumluluğa yol açmayacaktır.

Söz konusu davranış kurallarının mutlaka devlet tarafından ko-

nulmuş olması şart değildir; özel kişilerin koyduğu kurallara uyul-

maması da taksire yol açabilecektir. Ancak bu tür kuralların yalnızca

tavsiyeden ibaret olmamaları ve bunlara uyulmasının mecburi olması

gerekir.

Öte yandan somut olayda, failin yazılı davranış kurallarını ihlal

etmiş olması sebebiyle ortaya çıkan basit taksir açısından model ajan

ölçütü doğrultusunda bir öngörülebilirlik değerlendirmesi yapılması

gerekmese de, bu durum, bir yazılı davranış kuralının ihlal edildiği

her olayda bilinçli taksirin varlığını zorunlu kılmaz. Zira bilinçli tak-

sirden söz edilebilmesi için, meydana gelen somut olayda neticenin

öngörülmüş olduğu ayrıca tespit edilmelidir. Aksi takdirde bilinçli

taksir açısından bir karine kabul edilmiş olacaktır.

Yargıtay’ın pek çok kararında, aslında yalnızca özel ve basit tak-

sire vücut verecek durumlar bilinçli taksir olarak değerlendirilmekte-

dir. Örneğin kazaya sebebiyet veren sürücünün yasal sınırın üzerinde

seyrederken kazaya sebep olması hali, bilinçli taksirin dayanağı ola-

rak kabul edilmiştir.

Belirtmek gerekir ki, failin aracını yasal sınırın

üzerinde bir hızla sevk ediyor olması, her zaman için somut bir zararlı

neticeyi öngördüğü anlamına gelmez. Böyle bir durumda tartışmasız

olan, sürücünün ihlal ettiği kuralın engellemeyi amaçladığı neticeler

açısından taksirli olduğudur, zira yukarıda ortaya konan sebeplerle,

yazılı bir davranış kuralını ihlal ettiği için ayrıca bir öngörülebilirlik

değerlendirilmesi yapılması şart değildir. Ancak bu anlamda özel tak-

sirin varlığı, neticenin fail tarafından somut olayda öngörülmüş oldu-

ğu anlamına gelmez. Dolayısıyla böyle bir durumda, bilinçli taksire

ilişkin hükmün uygulanabilmesi için, failin somut olayda meydana

gelen zararlı neticeyi, davranış anında öngördüğünün ve gerçekleş-

meyeceği inancıyla hareket ettiğinin ayrıca ortaya konulması şarttır.

Mantovani, s. 372.

İçel, s. 210.

Aynı yönde bkz. 9. CD 19/6/2007, 518/5389; bkz. Özbek ve diğerleri: s. 461, 462.

12. CD T. 06.06.2013, E. 2012/25695, K. 2013/15492.

Somut olayda, hızını yol şartlarına uydurmaması sebebiyle direksiyon hakimi-

yetini kaybeden ve sollama yasağının da bulunduğu yolda karşı şeride geçen