Sayi126

Haklı Beklentilerin Korunması İlkesine Yönelik Türk ve İngiliz İdare Hukuku Yaklaşımı ...

230

yasal düzenlemeler kabul edilememektedir.

İngiliz hukukunda oldu-

ğu gibi Türk idare hukukunda da haklı beklentilerin kaynağı idarenin

bir taahhüdü veya uzun süren uygulamalarıdır. Ancak İngiliz huku-

kundan farklı olarak, idarenin düzenleyici işlemlerinin haklı beklenti-

lere kaynak olabileceği kabul edilmektedir.

İkinci olarak haklı beklentinin içeriği İngiliz hukuk sisteminde

usuli-maddi haklı beklentiler üzerinden yapılmaktadır. Usuli haklı

beklenti söz konusu olduğunda idarenin herhangi bir karar almadan

önce izlemeyi taahhüt ettiği usule ilişkin olduğundan öncelikli bek-

lenti kararı ilgilinin lehine olması değildir. Türk idare hukukunda ise

haklı beklenti için usuli-maddi ayrımına gidilmemektedir. Türk idare

hukukunda bu ayrımın yerine kazanılmış hak-haklı beklenti ayrımı

üzerinden uyuşmazlıklar çözülmektedir. Türk idari yargısına göre,

kazanılmış hak seviyesine gelmeyen durumlarda haklı beklentiler

gündeme gelmektedir.

Üçüncü olarak haklı beklentinin korunması şartına İngiliz ve

Türk hukuk sistemlerinde benzer şekilde yaklaşıldığı görülmektedir.

Haklı beklentilerin korunması ilkesi, bireyin idarenin işleyişinden

kaynaklanan beklentisinin korunacağına olan güveni ile idarenin

değişen politikaları takip etme ihtiyacı arasındaki çatışmayı çözmeyi

amaçlayan bir kurum ise, bu çatışmanın çözümünde en önemli kıstas

baskın kamu yararının (

overriding public interest

) bulunup bulunmadı-

ğıdır. İngiliz idare hukuku açısından haklı beklentiler her durumda

korunmamakta, baskın kamu yararının bulunmadığı zamanlar haklı

beklentiler korunmamaktadır.

Benzer şekilde Türk idare hukukunda

baskın kamu yararının söz konusu olduğu hallerde, haklı beklentiler

koruma görmemektedir.

Son olarak haklı beklentinin korunma şekli, Türk ve İngiliz hu-

kuk sistemlerindeki ayrımdan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki idari re-

jimi benimsemiş ülkemizde, idari yargı üç tür dava açılabilmekte ve

bu üç tür dava yoluyla korunma sağlanabilmektedir: iptal davası, tam

yargı davası ve idari sözleşmelerden doğan davalar. Ülkemizde haklı

Richard Clayton, “Legitimate Expectations, Policy and the Principle of Consis-

tency”, Cambridge Law Journal, 2003, s. 95.

C.F. Forsyth, “The Provenance and Protection of Legitimate Expectations”, Camb-

ridge Law Journal, Cambridge, 1988, Cilt 46, Sayı 2, s. 256.