Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Engin SAYGIN

231

beklentilerin korunacağı en iyi yol, haklı beklentiyi karşılamayan ida-

ri işlemin idari yargı tarafından iptal edilmesidir. İngiltere’de ise Kıta

Avrupası anlamında idari yargı bulunmadığı ve idarenin yargısal de-

netiminde idarenin ya yetki aşımı yapıp yapmadığını kontrol ve tespiti

ya da idarenin takdir yetkisinin yargısal denetimi şeklinde olmakta-

dır. Örneğin

Attorney-General of Hong Kong v. Ng Yeun Shia

kararın-

da sınır dışı etme kararının kamu hukukuna özgü denetim yolu olan

certiorari

(iptal emri) ile iptal edildiğini not etmekle birlikte buradaki

iptal kavramının Türk idari yargısındaki iptal kararı ile örtüşmediği

not edilmedir. İngiltere’de

certiorari

(iptal emri) hukuka aykırılığın tes-

piti olarak anlaşılmakta ve dosya tekrar incelenmek ve karar verilmek

üzere ilgili idari makama geri gönderilmektedir.

Sonuç

Haklı beklentilerin korunması ilkesi hem ülkemizde hem de

İngiltere’de içtihat hukuku kaynaklıdır. Bu ortak özellik, iki farklı ida-

re hukuku sistemine ait ülke arasında karşılaştırmalı bir analiz yap-

mayı bir yandan kolaylaştırmakta öte yandan da zorlaştırmaktadır.

Böyle bir analizi kolaylaştıran en önemli husus, her iki ülkede kav-

ramın içeriğinin yargı kararları ile şekillenmiş olmasıdır. Ancak her

ülkede mahkemeler, bireyin idarenin işleyişinden kaynaklanan bek-

lentilerinin korunacağına olan güveni ile idarenin değişen politikaları

takip etme ihtiyacı arasındaki çatışmayı çözerken dava konusu olayın

özellikleri verilen kararın sonucunu belirleyen en önemli etkendir. Bu

kadar birbirinden farklı etkenlerle şekillenmiş mahkeme kararlarında

genel ilkenin ortaya konulması da güçleşmektedir.

Bu güçlüğe rağmen, haklı beklenti ve Türk ve İngilizce karşılığı

olan “

legitimate expectation

” kavramları her iki dilde de aynı durumu

ifade etmektedir. Haklı kavramı hukuka uygun anlamına gelebildiği

gibi doğru ve yerinde anlamlarına da gelebilmektedir. Beklenti kavra-

mı ise kısaca bireyin bir şeyin gerçekleşeceğine olan inancı veya ön-

görüsü olarak da tanımlanabilmektedir. İdare hukuku bağlamında ise

haklı beklenti, bireyin idarenin taahhütlerine veya yerleşik uygulama-

Diane Longley & Rhoda James, Administrative Justice: Central Issues in UK and

European

Administrative Law, Cavendish Publishing Limited, London, 1999, s. 112.