Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Züleyha KESKİN

237

getirmiştir. İdari yargıda üç dereceli istinaf sisteminin oluşturulması

ve idari yargının yeniden yapılandırılmasının Danıştay’ın ve ilk derece

idari yargı mahkemelerinin

yargı yükünü hafifleteceği

ve dolayısıyla

uyuşmazlıkların karara bağlanma

süresini kısaltacağı ve yargılama-

yı çabuklaştıracağı,

Danıştay ve ilk derece idari yargı mahkemele-

rinin daha

isabetli kararlar vereceği

Danıştay’ın somut olayda

adil

karar verilmesi, hukukun geliştirilmesi, içtihat ve hukuk birliğinin

sağlanma işlevini daha iyi yerine getireceği belirtilmektedir.

Ancak yargılamayı hızlandırmak, yüksek mahkemeyi de yalnızca

hukuk denetimi yapan içtihat mahkemesi konumuna getirmek ama-

cıyla getirilen istinaf yolunun bir tür temyiz olduğu ve kararın adeta

sonucunda varılan mutabakata bağlı olarak Tasarıyla bölge idare mahkemeleri

istinaf mercii olarak yapılandırılmaktadır. Buna göre başvuru usulü ile inceleme

ve yargılama usulüne ilişkin hükümler getirilmekte ve bölge idare mahkemelerin-

ce verilecek karar türleri yeniden düzenlenmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama

Usulü Kanunu’nun 45 inci ve 46 ncı maddelerinde yapılan değişiklikler istinaf

kanun yolunun temel düzenlemelerini oluşturmaktadır. 45 inci maddede yapılan

değişiklikle, ilk derece mahkemelerince verilecek ve kesin olması sebebiyle istinaf

ya da temyiz yoluna başvurulamayacak kararlar düzenlenmektedir. Aynı zaman-

da istinaf incelemesi için bölge idare mahkemelerine gelen davaların incelenme

ve karara bağlanma usulü hükme bağlanmaktadır. 2577 sayılı Kanun’un 46 ncı

maddesinde yapılan değişiklikle, istinaf mahkemelerince karara bağlanacak ko-

nulardan hangisinin temyiz yolu ile Danıştay’a gideceği belirlenmekte olup, bu

maddede tahdidi olarak sayılan bu konular dışındaki davaların bölge idare mah-

kemelerinde istinaf incelemesi neticesinde kesinleşmesi öngörülmektedir. Böylece

Danıştay’ın temyizen karara bağladığı iş yükünün yaklaşık yüzde seksen oranın-

da azaltılarak Danıştay’ın içtihat mahkemesi rolünün güçlendirilmesi amaçlan-

maktadır. Bu kapsamda 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri

ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun ilgili bazı

hükümleri de değiştirilerek bölge idare mahkemelerinin teşkilat yapısı, istinaf ka-

nun yolu incelemesine uygun hale getirilmektedir.” denilmiştir.

Hakan Pekcanıtez, “Hukuk Güvenliği Açısından İstinaf Mahkemeleri”, İdari Yar-

gıda İstinaf Semineri, Mayıs 2009, Antalya, s.133. “Çağdaş ülkelerde bulunan bu

sistemle yerel etkilerden uzak kalabilecek istinaf mahkemelerince yargılamanın

yapılmasının adaletin gerçekleşmesini sağlayacağı, ilk derece yargıçlarının üstle-

rinde istinaf denetimi olduğu için daha dikkatli ve özenli olmaya yönelteceği ve

bu şekilde ikinci kez yapılan yargılamanın bir teminat olduğu istinafı savunan-

larca ileri sürülmektedir. İlk derece mahkemeleri, verdikleri kararlar bozulduğu

takdirde istinaf mahkemelerinin yeniden yargılama yaparak karar verileceğini

bildikleri için yanlış ve hukuka aykırı karar vermekten dolayı kendilerini daha

fazla sorumlu hissedecekleridir.”

Bkz. İlhan Özay, Günışığında Yönetim, II Yargısal Koruma, On İki Levha Yayını,

İstanbul 2010, s.44-45.

Baki Kuru, İstinaf Mahkemeleri Kurulurken,

Adalet Dergisi,

Y. 54, S. 5-8, Ankara,

s.550-551; Faruk Erem, İstinaf Mahkemeleri,

AÜHF Dergisi,

Ankara 1950, C. VII, S.

12, s.12-15.